Theo Bộ TNMT, trong thời gian qua, tại TP.HCM và Hà Nội và một số thành phố lớn đang xảy ra tình trạng nhà đầu tư nhận chuyển nhượng đất để thực hiện dự án. Thế nhưng, nhiều dự án lại có một số diện tích nhỏ đất xen do Nhà nước quản lý. Cụ thể, là kênh rạch, mương máng, đường giao thông hoặc một công trình công cộng khác.
Để sử dụng được những phần đất này, về mặt pháp luật phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, cho thuê đất. Từ đó, dẫn đến tiến độ triển khai dự án bị ảnh hưởng không nhỏ, kéo dài nhà đầu tư không thể giải quyết hồ sơ, dẫn đến công trình cũng "dính chàm" vì một vài diện tích không đáng kể này.
Một dự án có xen kẹt đất công tại TP.HCM.
Để gỡ khó cho các dự án được tiếp tục triển khai, Bộ TNMT đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật đất đai. Trong đó, đối với các dự án có phần diện tích đất công xen cài, Bộ này đề xuất UBND cấp có thẩm quyền quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất đối với chủ đầu tư.
Với trường hợp phần diện tích đất công đủ điều kiện thực hiện dự án độc lập, Bộ kiến nghị Nhà nước thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất cho nhà đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.
Theo ghi nhận thực tế, tại TP.HCM năm 2019 có không ít dự án rơi phải tình cảnh bị đình trệ chỉ vì một mét vuông đất công nhưng cả dự án phải tạm dừng.
Trao đổi với báo chí, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, việc dự án có quỹ đất công xen cài rải rác, bất định hình trong dự án thuộc diện Nhà nước quản lý, chiếm tỷ lệ khoảng trên dưới 10% diện tích dự án, đang là niềm trăn trở chung của nhiều doanh nghiệp bất động sản. Một số trường hợp chủ đầu tư xây dựng khi chưa xử lý xong thủ tục cấp phép các khu đất trên, dự án đã bị lập biên bản cũng như xử phạt, yêu cầu ngừng thi công. Việc yêu cầu chủ đầu tư tạm ngừng thi công xây dựng công trình chắc chắn sẽ gây thiệt hại cho chủ đầu tư.
Để giải quyết vấn đề này, Chủ tịch HoREA kiến nghị, cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư không thông qua đấu giá, đồng thời chủ đầu tư phải hoán đổi, trả lại bằng đất ở đã có hạ tầng tại dự án cho Nhà nước theo tỷ lệ 10 - 15% (hoặc tỷ lệ khác do thành phố quy định). Hoặc xác định "giá đất cụ thể" phù hợp giá thị trường theo quy định của pháp luật đất đai, đối với phần diện tích đất công này và chủ đầu tư nộp ngân sách nhà nước để được giao đất, cho thuê đất.