Theo chân ngư phủ sông Đà săn cá măng khủng ví như "thủy quái"1

Mùi Văn Hoạn là một trong những tay săn bắt cá cừ khôi ở bản Mường (xã Tà Hộc, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La). Để chuẩn bị cho chuyến săn cá khủng lòng hồ sông Đà, Hoạn chuẩn bị đồ đạc cần thiết rồi lên thuyền khởi động máy rẽ nước đến gần cảng Tà Hộc.

Anh Hoạn đang thả lưới giữa dòng sông Đà khởi đầu cho quá trình đánh bắt loài cá măng nổi tiếng trên dòng sông Đà.

Cơn gió ràn rạt bất chợt thổi mạnh làm quá trình di chuyển của thuyền như chậm lại, anh Hoạn bảo: “Hôm nay trời nổi gió mạnh quá, nếu không chắc tay giăng lưới sẽ gặp khó khăn lắm đấy”.

Trong lúc buông lưới dù xuống sông Đà, đằng xa chợt có tiếng máy nổ vang ầm ĩ, Hoạn ngoảnh lại dùng tay và hô hoán như báo hiệu mình đang thả lưới để người ta tránh.

“Khi giăng lưới phải cẩn thận, không được lơ là khi có thuyền lớn chạy qua. Nếu mình không báo tín hiệu thì những chiếc máy công suất lớn chạy chém đứt tan tành cả lưới, coi như mất bộ lưới dù 3 triệu đồng và phí công sức bỏ ra”, anh Hoạn chia sẻ với phóng viên Báo điện tử DANVIET.VN.

 Để bắt được con cá măng to khủng, anh Hoạn phải mất rất nhiều thời gian "bày binh bố trận" trên sông nước.

Quanh năm lấy thuyền làm nhà, trăng sao làm bầu bạn, cuộc đời mưu sinh của ngư phủ lênh đênh theo sóng nước rì rào cứ thế lẳng lặng trôi qua.

Dưới khoảng trời mùa hè, khi mặt trời vén màn mây, rạng đông hừng sáng cũng là lúc thuyền đánh cá của anh Hoạn làm việc hết công suất.

Bởi thời điểm buổi sáng sớm vét lưới xuôi dòng sông Đà mới mang lại nhiều cá và có cơ hội bắt được cá khủng,  nhất là cá măng nếu vét lưới vào buổi chiều thì trời nóng, cá hầu như lặn xuống đáy sông, rất khó bắt.

Theo anh Hoạn, “sóng nước tròng trành, nguy hiểm lắm. Hôm nào trúng mánh, dính được con cá to. Hôm nào cá dính ít thì lỗ tiền xăng". 

Chia sẻ về kinh nghiệm săn bắt cá với chúng tôi, anh Hoạn nói: “Nghề săn cá sông Đà không phải như bắt cá trong ao, trong hồ, quăng lưới ghìm chì thông thạo một chút là kéo lên cả mẻ. Cá ở sông dù không mênh mông như biển khơi nhưng cũng không có giới hạn nào nhất định, nước sông lại thay đổi dòng chảy liên tục và phải nắm bắt được khoảng thời gian nào bắt đầu, ở đâu mới có cá... nên cần phải có sự kiên trì và chịu khó.".

Khi thấy nước trên sông chuyển sang màu đục ngầu, dòng chảy xiết mạnh dần, đây chính là thời cơ chín muồi để vét lưới bắt cá khủng. Nói thế không phải lúc nào cũng có thể bắt được cá to, nó còn phụ thuộc vào may mắn của mỗi người. "Nhưng đối với cá nhân tôi lại có cái may mắn đó, hầu như năm nào tôi cũng bắt được vài con cá to nặng từ 10kg - 20kg, trong đó có những con cá măng khủng...”.

Khi bắt được cá măng khủng anh Hoạn dùng dây dù buộc ở mạn thuyền, chờ thuyền buôn đi qua để bán cá.

Không giống như những người dân vạn chài đi quanh năm suốt tháng và đi lên các tỉnh xa săn bắt cá, anh Hoạn chỉ đi đánh cá vào những ngày nông nhàn khi công việc nương rẫy đã xong xuôi, anh đi xa nhất là khoảng 15km rồi quay về.

Theo anh Hoạn, săn cá nhiều khi còn phụ thuộc vào cái duyên, mùa nào nước đấy từ tháng 1 đến tháng 12 dương lịch ở từng khúc sông Đà, có những nơi xuất hiện bãi bồi, luồng lạch nông sâu khác nhau. Vì vậy cách săn bắt cá của những ngư dân trên sông nước cũng có nhiều phương thức “bày binh bố trận” khác nhau.

Anh Hoạn vui mừng khi bắt được cá măng nặng 15kg.

Trò chuyện với phóng viên Báo điện tử DANVIET.VN trong quá trình vét lưới trên sông, anh Hoạn nở nụ cười tủm tỉm trên gương mặt đen sạm vì dám nắng của một người nông dân chấn chất: “Năm học lớp 1 tôi đã biết bơi, bất kể thời điểm nào bố mẹ tôi đi thả lưới tôi cũng xin đi cùng cho bằng được...".

Được đi nhiều nên anh Hoạn cũng thích thú lắm, đến khi trưởng thành và lập gia đình anh càng đi đánh cá nhiều hơn, hình như đó là niềm đam mê thì phải. Cứ ngày nào mà không được đi thả lưới, vét lưới thì anh cảm thấy trong người khó chịu và nhớ sông nước da diết.

Có lẽ vì có duyên với sóng nước sông Đà mà năm nào anh Hoạn cũng được "hà bá" ban tặng cho những con cá to”.

Thời điểm nước lòng hồ sông Đà cạn và chuyển sang màu đục là thời điểm các ngư phủ sông nước ngược xuôi vét lưới săn cá khủng.

Đối với những người săn cá trên sông Đà, họ chỉ cần thấy bầu trời thay đổi chuyển sang đen tối, xám xịt là họ biết mình phải làm gì, có thể quay về hay tiếp tục cuộc hành trình săn bắt cá.

Anh Hoạn tâm sự, có những ngày bắt được cá to thì thu nhập được 4 - 5 triệu đồng, cũng có lúc đánh bắt được hàng tạ với đầy đủ các loại cá: Nheo, mè, măng, chày, ngạnh, chép...

Như vào mạch chuyện nên anh Hoạn cứ hồ hởi kể cho chúng tôi nghe đủ thứ chuyện của những người làm nghề đánh cá trên sông Đà. Những lần trực chiến có lần con cá to cỡ hơn 30kg quẫy lên mặt nước như muốn lật thuyền.