[Thi viết TÔI MẤT TIỀN] Một bước sai lầm, 7 năm trả nợ trong cơn tuyệt vọng

Thấy người ta-nhất là người mình không mấy nể phục- giàu nhờ chứng, mình học hơn người vẫn kiếm tiền thua, nhà đầu tư Trần Phục Đặng đã bước vào thị trường chứng khoán. May mắn dẫn nhà đầu tư Đặng gặt hết thành công này đến thành công khác và trên đỉnh thành công đó, những bài học đắng cay mới thật sự thấm thía.

Kính mời nhà đầu tư đọc bài Một bước sai lầm, 7 năm trả nợ của nhà đầu tư Trần Phục Đặng và đừng quên gửi bài viết dự thi của mình đến ban biên tập chúng tôi qua địa chỉ email huongnguyenthithanh@vccorp.vn và hainguyenduc@vccorp.vn

***

Thị trường chứng khoán là nơi đem lại sự giàu sang cho những nhà đầu tư tài năng, tri thức nhưng cũng nhấn chìm những kẻ thiếu hiểu biết và ngạo mạn tới tột cùng của nỗi đau.

Bước ngoặt “nên duyên” cùng nàng Chứng

Tốt nghiệp với tấm bằng cử nhân xuất sắc tại một trường đại học danh tiếng, vượt qua hàng nghìn ứng viên khác, tôi nhanh chóng có được công việc mơ ước tại một công ty kiểm toán có tiếng trong "Big 4". Công việc thuận lợi, được sếp đánh giá cao, chỉ trong vòng một năm tôi đã tiết kiệm được hơn 100 triệu đồng.

Mọi việc sẽ diễn ra tốt đẹp nếu như… Và đời không có nếu như. Không bao giờ tôi quên được ngày định mệnh 12/08/2009. Tôi gặp lại Hoàng, người bạn học cùng đại học tại quán cafe gần trường cũ. Thật không thể ngờ được cậu bạn học hành rất bình thường, mới ngày nào còn ngược xuôi kiếm việc vậy mà giờ như ông chủ. Quần áo hàng hiệu, đồng hồ Tissot và cưỡi con SH250i nhập khẩu. Hoàng chia sẻ đang làm mô giới tại một công ty chứng khoán. Cậu tâm sự đã có trong tay gần 1 tỷ từ tiền thưởng của khách và lãi đầu tư Chứng khoán chỉ sau 6 tháng. Tôi bắt đầu hứng thú với thị trường "dễ ăn" đó.

Chưa bao giờ tôi coi trọng Hoàng, vậy mà chỉ 6 tháng cậu ta kiếm tiền gấp 10 lần mình tiết kiệm cả năm. Tôi luôn tự tin giỏi hơn Hoàng, vì vậy tôi chắc chắn bản thân sẽ không thua kém cậu ấy nếu tham gia chứng khoán.

Vài hôm sau tôi ra ngân hàng rút toàn bộ tiền tiết kiệm mang đến công ty bạn mình mở tài khoản và chính thức bước vào thị trường chứng khoán.

Sự may mắn chết người

Tôi có thói quen ghi nhật ký, vì vậy mỗi khi đọc được kiến thức gì về đầu tư hoặc các lần giao dịch đều được tôi ghi lại cẩn thận.

Ngày 18/8/2009 tôi mua cổ phiếu đầu tiên trong cuộc đời LCG với giá 79k, khối lượng 600cp.

Lý do mua: LCG là doanh nghiệp hàng đầu về xây lắp và bất động sản với những dự án tiềm năng ở khu vực phía nam với kết quả kinh doanh ấn tượng:

- LNST năm 2008 đạt 135 tỷ tăng gấp 2 lần so với 2007

- Kết thúc 6t/2009 LNST của LCG đạt 87 tỷ gấp 2 lần cùng kỳ 2008

- P/E = 7.5 lần, rất hấp dẫn so với P/E = 18 lần của thị trường lúc đó.

Ngày 19/08 với tất cả số tiền còn lại tôi mua FPT được 650cp với giá 79.5k.

Lý do mua: FPT là công ty tư nhân lớn nhất Việt Nam, với kết quả kinh doanh liên tục tăng trưởng mạnh bất chấp khủng hoảng kinh tế:

- LNST năm 2008 đạt 836 tỷ tăng 14% so với 2007.

- Kết thúc 6t/2009 LNST của FPT đạt 554 tỷ tăng 72% so với cùng kỳ.

- P/E = 11 lần, khá hấp dẫn với một bluechip số 1 trên thị trường.

…

Sau 15 ngày tôi lãi 36%, đúng là như Soros đã nói: "Thị trường chứng khoán như một mỏ vàng bất tận". Tôi chỉ cần dành một chút thời gian mà có thể kiếm hơn 4 tháng làm việc vất vả tại công ty kiểm toán.

Đây là một may mắn chết người, khởi đầu cho những bước đi sai lầm và đau thương sau này của tôi mà lúc đó trong niềm vui nhân 3 tài khoản tôi đã không thể nhận ra.

Ảo tưởng sức mạnh và mục tiêu trở thành tỷ phú USD

Ảo tưởng, ngạo mạn về bản thân mình và thực sự bị cuốn vào thị trường đầy sóng này. Hàng ngày tôi miên man với các con số, chăm chú vào sự lên xuống của các mã cổ phiếu.

Tính tới năm 2006 Warren Buffet đạt được trung bình lợi suất CHỈ LÀ 21,3%/năm mà ông ấy đã có 30 tỷ USD sau hơn 40 năm đầu tư. Trong khi đó tôi vừa bước chân vào thị trường này mà chỉ 15 ngày tôi đã đạt lợi suất gấp 1,5 lần Buffett làm cả năm. Tôi tự tin một cách ảo tưởng, sẽ là tỷ phú USD khi 40 tuổi.

Nuôi suy nghĩ hão huyền có thiên phú đầu tư, tôi đã quyết định theo đuổi con đường Chứng khoán bằng cách dồn toàn tâm cho việc này. Vì vậy, tôi quyết định sẽ nghỉ làm tại công ty Kiểm toán trước Tết âm. Tự tin với khả năng bản thân, tôi mong muốn sẽ giúp những người thân trở lên giàu có để không phải "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời" nữa. Chính vì vậy, tôi huy động tiền tích cóp của bố mẹ, họ hàng … và cam kết với họ rằng mỗi tháng tôi trả lãi cho họ ít nhất 5%. Mặc cho bố mẹ và mọi người ngăn cản nhưng tôi đã dùng mọi lý luận, và cả kết quả đầu tư thực tế dựa trên tri thức của mình để chứng minh, thuyết phục họ và rồi tôi huy động được 500 triệu để đầu tư chứng khoán.

Ngạo mạn vào bản thân, ngây thơ nghĩ rằng cơ hội kiếm tiền "dễ ăn", muốn nhanh chóng đổi đời, tôi đã quyết định đầu tư mạnh. Vì vậy tôi đến công ty chứng khoán và ký hợp đồng sử dụng đòn bẩy (thời điểm đó hợp đồng vay rất lỏng lẻo, không có giá chặn, không phân biệt cổ phiếu tốt xấu, tỷ lệ vay 50:50).

Trong đầu tôi bị ám thị về một tương lai giàu sang mà không hề biết rằng: "ÁC MỘNG ĐANG ĐỢI MÌNH VÀ TƯƠNG LAI 7 NĂM KÉO CÀY TRẢ NỢ"

Tuyệt vọng và hành trình 7 năm trả nợ

Với hơn 600 triệu trong tay, cùng công cụ margin 50:50, tôi tự tin lao vào chiến đấu. Đến tháng 10/2009, chỉ sau hơn 2 tháng tôi đã lãi ngay hơn 100%.

Soát xét lại quá trình đầu tư, tôi nhận ra rằng mình có thể lãi 500% nếu tuân thủ nguyên tắc:

- Đầu tư tập trung và kiên nhẫn nắm giữ.

- Tập trung vào những cổ phiếu có thanh khoản cao, dòng tiền vào nhiều nhất.

- Đã quyết là phải dứt khoát mua ngay.

Cổ phiếu KSH lúc đó trong vòng chưa đầy 2 tháng đã tăng liên tục từ 20.000đ/cp lên tới 93.000đ/cp vào ngày 22/10/2009. Ngày 28/10/2009 nó giảm liên tiếp 4 phiên sàn, chỉ còn 76.500đ/cp và lực bắt đáy lên đến gần 1 triệu cổ phiếu. Thấy ngay cơ hội trước mắt, tôi quyết định mua 10.000 cổ phiếu ở mức giá này.

Ngày 29/10/2009, tôi lên sàn giao dịch để chuẩn bị săn KSH, sẵn sàng dùng đòn bẩy tài chính nếu diễn biến KSH như ý muốn. Quả thực khi KSH mở cửa với giá sàn 73.000đ/cp thì nhanh chóng lực mua ào ào, sợ mất cơ hội tốt tôi nhanh chóng mua thêm 20.000cp KSH với giá tham chiếu 76.500đ/cp. Như vậy tổng cộng tôi có 30.000 cp KSH với giá vốn là 76.500đ/cp. Cuối phiên đó, KSH tăng trần lên 80.000đ/cp và phiên kế tiếp vẫn lên tiếp trần 84.000đ/cp. Như vậy, chỉ trong 2 ngày tài khoản tăng thêm hơn 200 triệu đồng.

Cơn ác mộng bắt đầu vào phiên tiếp theo, ngày 02/11/2009 KSH bắt đầu nằm sàn, nhưng tôi vẫn rất kiên nhẫn nắm giữ để rồi phải cắt lỗ trong đau đớn ở phiên sàn thứ 5 và thứ 6. Tôi đã lỗ mất hơn 400 triệu lúc đó.

Không dừng lại ở đó, với máu ăn thua, cay cú "ngã ở đâu đứng dậy ở đó" và tự tin với kiến thức của mình, tôi tiếp tục lao vào như con thiêu thân với việc sử dụng tối đa nợ vay để chiến đấu với KSH.

Tuy nhiên thị trường chứng khoán chưa bao giờ là sân chơi cho những kẻ cay cú và thiếu kiến thức như tôi của lúc đó, chỉ một tháng sau KSH có lúc đã về giá 25.000 đồng. Tôi chính thức phá sản với khoản lỗ 780 triệu, trong đó nợ bố mẹ, họ hàng và anh em 500 triệu cùng lời hứa sẽ trả lãi cho họ. Ngoài ra còn khoản nợ công ty chứng khoán hơn 180 triệu và hơn 100 triệu tôi tiết kiệm được trong hơn một năm đi làm cũng trôi theo KSH.

Cả 6 tháng sau đó tôi không dám về nhà, ngay cả ngày Tết, tôi tự trách, hối hận và rơi vào trầm cảm nhẹ. Bởi đó là cái tát quá lớn với một đứa kiêu ngạo như tôi, chỉ 6 tháng trôi qua mà như hàng chục năm vậy. Đó là thời kỳ đen tối nhất, ám ảnh nhất với tôi, mất hết tiền bạc, thể diện và niềm tin của mọi người …

Tuy nhiên, may mắn rằng tôi vẫn chưa bỏ việc và được bố mẹ bên cạnh động viên, giúp đỡ. Dần trở lại cuộc sống nhưng tôi thận trọng hơn, dành thời gian nghiên cứu và trau dồi nhiều hơn. Bắt đầu một hành trình 7 năm lăn lộn để trả giá cho sự sai lầm trong hơn 3 tháng lao vào chứng khoán.

Bài học rút ra

Sau từng ấy năm đã học hỏi, tích lũy kinh nghiệm và trau dồi kiến thức để giờ có thể tự tin kiếm tiền trong đầu tư cổ phiếu, dưới đây là những bài học tôi rút ra cho các nhà đầu tư:

Thứ nhất: Theo 1 thống kê không chính thức có 90%-95% nhà đầu tư thua lỗ, chỉ có 5%-10% nhà đầu tư có lãi lớn. Bạn đang đứng ở đâu?

Việc trả lời được câu hỏi này sẽ giúp bạn có những suy nghĩ và ứng xử phù hợp nhất trên thị trường. Nếu bạn nằm top 5%-10% hãy tự tin đầu tư theo nguyên tắc, bạn sẽ thắng lợi.

Nếu thuộc phần còn lại, hãy tham gia đầu tư một chút chỉ để lấy trải nghiệm, hãy học hỏi không ngừng, tích lũy kiến thức nâng tầm bản thân để đạt được lợi nhuận cao trong tương lai.

Thứ hai: Trong đầu tư chứng khoán, thông minh là chưa đủ.

Buffett từng nói "Đầu tư không phải là một trò chơi mà những người có IQ 160 có thể đánh bại những người có IQ 130". Để thành công bạn cần chuẩn bị:

- Xây dựng và định hình cho mình triết lý đầu tư đúng đắn và nhất quán. Thực hiện đúng nguyên tắc đề ra.

- Không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức và tích lũy kinh nghiệm nhằm làm sâu sắc hơn phương pháp đầu tư.

Thứ ba: Không nên sử dụng đòn bẩy trong đầu tư chứng khoán

Lãi margin trung bình 14%, cao hơn đáng kể lợi suất từ đầu tư cổ phiếu ( trung bình 12,7%/năm, chưa trừ phí giao dịch, thuế bán cổ phiếu, thuế cổ tức trong 18 năm tồn tại TTCK)

Sử dụng margin sẽ tạo lên áp lực trong đầu tư cổ phiếu, từ đó dẫn đến các quyết định liều lĩnh và vội vàng. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến thua lỗ.

Thứ tư: Hãy luôn duy trì một công việc có thu nhập ổn định

Điều này sẽ giúp bạn có khoản thu nhập ổn định hàng tháng, tránh gây áp lực ngắn hạn lên các khoản đầu tư cổ phiếu. Bên cạnh đó là còn là cứu tinh của bạn khi sa cơ lỡ vận trên thị trường.