Mới đây, báo cáo bị rò rỉ từ 1 think tank* được hậu thuẫn bởi Chính phủ Trung Quốc đã lên tiếng cảnh báo về nguy cơ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới phải đối mặt với tình trạng "hoảng loạn trên thị trường tài chính". Có thể coi đây là dấu hiệu cho thấy một số thành viên trong giới trí thức của nước này đang ngày càng lo ngại khi mà sự bất ổn trên thị trường cũng như căng thẳng thương mại đang gia tăng nhanh chóng.
Theo báo cáo của Viện nghiên cứu và phát triển quốc gia (NIFD) mà Bloomberg được tiếp cận và cũng đã được xác nhận bởi 1 cán bộ của cơ quan này, báo cáo nhận định các vụ vỡ nợ trái phiếu, tình trạng thiếu hụt thanh khoản và những cú lao dốc trên thị trường trong thời gian gần đây là đặc biệt nguy hiểm ở thời điểm mà Mỹ tăng lãi suất và gây sức ép lên Trung Quốc về chính sách thương mại.
NIFD cảnh báo tỷ lệ đòn bẩy trên TTCK Trung Quốc đang chạm mức cao chưa từng thấy kể từ năm 2015 – khi thị trường sụp đổ và khiến 5.000 tỷ USD giá trị vốn hóa bốc hơi. Tổng giá trị các cổ phiếu được mua bằng đòn bẩy đã lên tới 5.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương 760 tỷ USD). Theo NIFD, Trung Quốc đã thất bại trong việc xử lý tình trạng lạm dụng đòn bẩy khi mua chứng khoán trong khi đó cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến thị trường sụp đổ 3 năm trước.
"Nhiều khả năng thị trường tài chính Trung Quốc sẽ bị xáo trộn. Ngăn chặn điều này xảy ra và lây lan sẽ là ưu tiên hàng đầu của các nhà quản lý hệ thống tài chính và kinh tế vĩ mô trong các năm tới", báo cáo của NIFD có đoạn.
Nghiên cứu này cũng chỉ ra 1 dấu hiệu khác cho thấy Trung Quốc ngày càng quan tâm nhiều hơn đến những hệ lụy từ căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Trong vài tuần gần đây, nhiều học giả hàng đầu đặt câu hỏi liệu nền kinh tế Trung Quốc vốn đang tăng trưởng chậm lại và phụ thuộc rất nhiều vào thương mại có thể đứng vững trước 1 cuộc xung đột kéo dài hay không. Ở thời điểm hiện tại, áp lực đã bắt đầu đè nặng lên giá cổ phiếu và đồng nhân dân tệ.
NIFD khuyến nghị Trung Quốc nên ở trong tư thế sẵn sàng triển khai các công cụ tài khóa và tiền tệ để đối phó với trường hợp cả hệ thống tài chính lâm vào khủng hoảng. Các cơ quan có thẩm quyền nên ngay lập tức nhảy vào hỗ trợ tài chính toàn diện thay vì can thiệp một cách từ từ và từng phần nếu 1 vụ vỡ nợ lớn khiến thị trường chao đảo.
TTCK Trung Quốc đã rơi vào thị trường con gấu với chỉ số Shanghai Composite giảm hơn 20% so với mức đỉnh lập hồi tháng 1. Nhân dân tệ đã giảm hơn 3% trong 2 tuần qua và chạm mốc thấp nhất kể từ tháng 12 vào hôm qua.
* Think tank là thuật ngữ dùng để chỉ các tổ chức tập trung các chuyên gia có trình độ cao tư vấn, hỗ trợ đắc lực cho các nhà hoạch định chính sách. Ở Trung Quốc cũng tương tự như ở Việt Nam, các think tank tư vấn chính sách cho Chính phủ thường là các viện nghiên cứu, các hội đồng tư vấn kinh tế, tiền tệ...