Bộ Công thương đang xin ý kiến các bộ ngành liên quan đối với Dự thảo Đề án Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn tới năm 2045 (Quy hoạch Điện VIII). Theo đó, nhiệt điên than cũng là vấn đề được phân tích. Cụ thể, hiện nay nguồn than trong nước không đáp ứng được cho các dự án nhiệt điện mới và nhập khẩu than đang trở thành thách thức khi liên tục tăng sản lượng theo các năm.
Bộ Công thương thông tin, việc phát triển nguồn nhiệt điện than hiện đang không được đồng thuận từ người dân và các tổ chức cho vay vốn trên thế giới do những tác động đến môi trường khu vực và phát thải nhà kính. Từ đó phát sinh thêm những yêu cầu khắt khe hơn về phát thải ra môi trường, làm tăng vốn đầu tư, gây khó khăn cho chủ đầu tư và khó hoàn thành dự án.
Bên cạnh đó, trong giai đoạn tới, khả năng khai thác than trong nước chỉ đáp ứng nhu cầu than của những nhà điện hiện đang sử dụng than trong nước. Do vậy, các nhà máy nhiệt điện than mới vào vận hành trong giai đoạn tới đều phải sử dụng than nhập khẩu từ nước ngoài.
Cụ thể, năm 2020, nhu cầu sử dụng than nội (than antraxit) của các nhà máy nhiệt điện than khoảng 40 triệu tấn/năm. Song, do lượng than trong nước cung cấp cho sản xuất điện sẽ hạn chế ở mức 35-36 triệu tấn/năm vào năm 2025 và 50 triệu tấn/năm vào năm 2030 nên hiện nay đã phải nhập khẩu than antraxit bù cho các nhà máy hiện có đang sử dụng than nội.
Ngoài ra, các nhà máy nhiệt điện sử dụng than nội tại miền Nam cũng cần xem xét chuyển sang sử dụng than trộn giữa than trong nước và than nhập khẩu trong giai đoạn tới gồm: Vĩnh Tân II, Duyên Hải I.
Đồng thời, có 3 nhà máy nhiệt điện than miền Bắc gồm Thái Bình II, Hải Dương, Nam Định I với tổng công suất 3.600 MW đã được thiết kế dùng than antraxit cho vận hành trong giai đoạn 2021-2025.
Theo tính toán của Dự thảo Quy hoạch điện VIII, đối với kịch bản cơ sở, nhu cầu nhập khẩu trung bình hàng năm là 35 triệu tấn vào năm 2025, 45 triệu tấn vào năm 2030, 58 triệu tấn vào năm 2035, 72 triệu tấn vào năm 2040 và 74 triệu tấn vào năm 2045. Trong trường hợp kho hạn, nhu cầu nhập khẩu sẽ tăng khoảng 3-4 triệu tấn/năm. Đối với kịch bản phụ tải cao, nhu cầu nhập khẩu than sẽ tăng từ 5-12 triệu tấn/năm trong giai đoạn 2030-2045 so với kịch bản phụ tải cơ sở.