Thư từ nước Mỹ: Có những người giàu lên một cách đáng kinh ngạc, bất chấp việc Covid khiến họ mất hàng tỷ USD

Vậy là đến lúc này tôi vẫn đang mắc kẹt lại ở Mỹ và sắp tới có thể sẽ là một đợt đóng cửa kinh tế tiếp theo do biến thể Covid mới. Tôi còn chẳng thể nhớ đã có bao nhiêu lần đóng mở như vậy rồi.

Tin tốt lành là mùa hè năm nay vẫn diễn ra một số sự kiện thể thao giúp người ta quên đi sự căng thẳng. Giải bóng rổ chuyên nghiệp (NBA) vừa kết thúc và giải bóng bầu dục chuyên nghiệp (NFL) sắp bắt đầu. Giải Bóng chày chuyên nghiệp (MLB) vẫn đang diễn ra, nhưng có vẻ không thu hút được nhiều sự quan tâm. Và, Olympic Tokyo cũng vừa bế mạc.

Tôi trộm nghĩ chẳng phải rất nên tranh thủ lúc này để xem giải bóng bầu dục chuyên nghiệp đã bị ảnh hưởng thế nào bởi Covid hay sao. Vài tháng tới thì màn hình tivi trong phòng khách sẽ chẳng có chương trình gì khác ngoài các trận bóng bầu dục.

Mùa giải bóng bầu dục chuyên nghiệp năm ngoái đã không phải huỷ một trận đấu nào do dịch Covid. Điều duy nhất khác biệt là các cầu thủ phải chơi trên sân vắng bóng khán giả và thay vào đó là những hình người hâm mộ bằng bìa các tông được cắt và đặt ngay ngắn trên các hàng ghế ngồi. Cũng chỉ là thiếu chút hơi ấm cơ thể mà thôi. Cả sân vận động trông giống y như một khung cảnh mô phỏng tương lai được lập trình trên máy tính.

Thật đáng khâm phục trước những kỷ lục bóng bầu dục đã đạt được trong năm đại dịch 2020. Doanh thu tăng 14% so với năm trước. Giá trị trung bình của 32 đội Giải bóng bầu dục chuyên nghiệp đã tăng lên 3,5 tỷ đô la, với cầu thủ có thu nhập cao nhất, Dallas Cowboys, được định giá 6,5 tỷ đô la. Đội trung bình cũng đã kiếm được xấp xỉ 1 tỷ đô la.

Nguồn tiền này ở đâu ra? Chắc chắn không phải từ tiền bán vé, vì đâu có khán giả nào đến sân ngoại trừ một vài chú chim bồ câu. Một sân vận động bóng bầu dục trung bình có sức chứa 70.000 người và các đội thu khoảng 100 đô la một vé. Như vậy tính ra các đội có thể kiếm được 7 triệu đô la mỗi trận, nhưng đó không phải câu chuyện của năm 2020. Bạn hẳn phải yêu bóng bầu dục lắm mới chịu chi ra 100 đô la như vậy!

Khoản doanh thu "khủng" là từ các hợp đồng phát sóng trên truyền hình và các dịch vụ phát trực tuyến riêng của Liên đoàn bóng bầu dục chuyên nghiệp. Các đài truyền hình trả 5 tỷ đô la cho Liên đoàn để được quyền phát sóng các trận đấu. Riêng dịch vụ phát trực tuyến mang lại cho Liên đoàn 2 tỷ đô la hoặc khoảng 30 triệu đô la / trận đấu.

Quảng cáo truyền hình cũng là một nguồn doanh thu lớn. 30 giây quảng cáo trên truyền hình có giá lên tới 5 triệu đô la. Ai cũng có thể ước tính được khoản doanh thu khổng lồ từ nguồn này khi phải xem quảng cáo nhiều hơn thời gian thi đấu. Thêm vào đó là thời gian nghỉ bắt buộc giữa trận đấu, càng có nhiều đất hơn cho quảng cáo. Các doanh nghiệp thì cạnh tranh để cho ra các clip quảng cáo hấp dẫn nhất. Tôi đoán đó cũng là một sự đền bù cho khán giả khi phải xem một trận đấu tồi.

Tiếp nữa là khoản phí mà các công ty tài trợ giải đấu phải trả cho Liên đoàn. Các tập đoàn phải trả hàng triệu đô la để được căng biển tên trên sân vận động: MetLife, Mercedes-Benz và Levis. Dù sao thì Giải bóng bầu dục chuyên nghiệp cũng chưa đến mức như Giải bóng đá chuyên nghiệp khi các cầu thủ mặc quần áo để quảng cáo cho nhà tài trợ. Thường thì logo của các nhà tài trợ chen chúc nhau đến nỗi không còn chỗ ghi tên đội bóng hoặc tên cầu thủ nữa. Giải đua xe công thức 1 còn kinh khủng hơn, theo đúng nghĩa đen, khi cả đồng phục và xe của các tay đua đều phủ kín đến từng centimet các kiểu logo của các nhà tài trợ và chủ sở hữu. Nhân tiện chia sẻ, đội bóng yêu thích của cá nhân tôi là Red Bull.

Liên đoàn Bóng bầu dục Mỹ cũng có Công ty đầu tư mạo hiểm của mình. Mỗi đội đóng góp vào đó vài triệu đô la, và công ty này đầu tư vào các lĩnh vực kinh doanh liên quan đến thể thao. Sau đó, Liên đoàn tiếp quản các thương vụ để kiếm lợi nhuận kếch xù.

Một khoản doanh thu nữa là từ cá cược thể thao. Liên đoàn nhận được một phần tiền thu được từ cá cược, khoảng 2,3 tỷ đô la. Đâu có gì sai?

Chính phủ Mỹ cho phép Liên đoàn Bóng bầu dục quốc gia được vận hành theo mô hình tập đoàn - các đội có thể bắt tay với nhau để ấn định một mức giá "cứng" và hạn chế cạnh tranh. Nhiều người sẽ phải tròn mắt ngạc nhiên khi thấy việc một số ghế ngồi cao cấp trong sân không dành để bán vé mà được bố trí một cách chiến lược cho các quan chức cấp cao có ý nghĩa thế nào trong thể thao. Giá vé xem trọn mùa giải của đội Dallas Cowboys với 8 trận đấu là 40,000 đô la.

Chính quyền các tiểu bang và địa phương cũng đầu tư rất nhiều vào Liên đoàn thông qua việc cung cấp những cơ sở vật chất sân vận động hiện đại với chi phí thấp cho các đội địa phương. Chính quyền tiểu bang phát hành trái phiếu để tăng nguồn doanh thu làm kinh phí xây dựng sân vận động, thường là dành riêng cho bóng bầu dục. Sân vận động SoFi ở Englewood, California tiêu tốn đến 5 tỷ USD. Chủ sở hữu của các đội bóng, tự nhận là nghèo nên không bỏ tiền đầu tư.

Khi sử dụng sân, các đội bóng của Liên đoàn được độc quyền đối với các khoản doanh thu từ các gian hàng bán bia và xúc xích với giá cắt cổ, chưa kể đến tiền phí đỗ xe, cửa hàng lưu niệm và quảng cáo trên sân vận động. Những người dân nộp thuế để trợ cấp cho sự xa xỉ này lại không được giảm giá. Trong năm Covid 2020, các đội bóng đã mất khoản doanh thu này – trị giá khoảng 5,5 tỷ đô la - vì người hâm mộ không đến sân.

Chính quyền các tiểu bang, tất nhiên, có ngay cách khác để thu lại khoản đầu tư của mình: đánh thuế cầu thủ. Bất cứ khi nào một cầu thủ tham gia một "trận đấu trên sân khách" ở một tiểu bang hoặc thành phố khác, chính quyền địa phương nơi đó sẽ đánh thuế tiền lương của họ. Tin tốt là cầu thủ lương rất cao; tin xấu là chính quyền "nắm đằng chuôi".

Bảng khai thuế của hầu hết các cầu thủ của Liên đoàn bóng bầu dục quốc gia đều lên đến hàng trăm trang, bởi họ phải đóng thuế ở nhiều nơi. Cầu thủ nhận được hàng tá séc khác nhau, mỗi tấm séc được gửi đến từ một thành phố có giải đấu. Với mỗi tấm séc, các cầu thủ sẽ phải khai thông tin vào các biểu mẫu thuế. Hầu hết cầu thủ— ở độ tuổi đầu 20 với số tiền "khủng" kiếm được từ công việc đầu tiên — không biết phải làm thế nào với đống giấy tờ. Vì vậy, họ phải thuê những kế toán viên với mức giá cắt cổ để giúp họ tính toán các loại thuế. Các đội bóng cũng tổ chức các khoá huấn luyện đặc biệt để dạy cầu thủ cách chuẩn bị hồ sơ thuế, ít nhất cho những người có thể đọc — tôi chỉ đùa cho vui thôi!

Cuối mùa hè là khoảng thời gian đặc biệt đối với các cầu thủ và người hâm mộ bóng bầu dục. Đó là khi diễn ra một trận đấu khác – một bên là các cầu thủ với yêu sách lương cao ngất ngưởng và bên kia là các ông chủ đội bóng tìm mọi cách để giữ chân cầu thủ với mức lương thấp hơn. Các đội bóng thuộc Liên đoàn bóng bầu dục quốc gia đã thiết lập một mức trần cho tổng thù lao trả cho mỗi đội để đảm bảo các "ông chủ" giàu có không "vung tay" trả cầu thủ mức lương "trên trời". Chính vì vậy, giả sử nếu một chủ sở hữu của một đội bóng trả cho một cầu thủ mức lương 100 triệu đô la thì rất có thể 55 cầu thủ còn lại trong đội sẽ phải chơi không công, duy nhất có điều may mắn là hết mùa giải họ được giữ còn tấm áo thi đấu để mặc.

Tổng số cầu thủ đang chơi cho Liên đoàn bóng bầu dục quốc gia là 1.760 nên việc trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp thực sự là một điều vô cùng quan trọng.

Vậy các cầu thủ kiếm được bao nhiêu tiền? Riêng trong năm đại dịch vừa rồi, lương của các cầu thủ đạt mức cao kỷ lục: tùy thuộc vào từng đội, mức lương trung bình dao động từ 3 đến 5 triệu đô la.

Cầu thủ trẻ Patrick Mahomes, đã giành chức vô địch quốc gia và giải thưởng Cầu thủ được định giá cao nhất nhất cách đây một năm. Mức lương cơ bản của anh là 503 triệu đô la/năm trong 10 năm tới. 33 cầu thủ của Liên đoàn kiếm được trung bình trên 20 triệu đô la mỗi năm.

Nếu cầu thủ không nhận được hợp đồng mà họ muốn — đảm bảo mức lương cơ bản, thù lao trả theo hiệu suất, các điều khoản đặc biệt như kèm theo một chiếc Ferrari hoặc thời hạn hợp đồng dài — thì họ sẽ tìm kiếm một đội khác sẵn sàng trả lương cao hơn. Các luật sư chuyên về thể thao và giải trí rất thích những cuộc tranh giành hợp đồng như thế này vì họ kiếm được ít nhất là 10% tiền hoa hồng. Chỉ riêng việc đoán định bên thắng bên thua trong cuộc chiến tiền lương của cầu thủ cũng thu hút rất nhiều vụ cá cược.

Trong việc định giá cầu thủ, người hâm mộ thường tranh cãi về việc liệu một cầu thủ có xứng đáng với mức lương được nhận hay không. Các cầu thủ cho rằng sự nghiệp thi đấu của họ ngắn - trung bình chỉ 3 năm, vì vậy họ cần kiếm được nhiều nhất có thể. Thực tế quả đúng là những cầu thủ bóng bầu dục, bóng rổ hoặc bóng chày của các giải nghiệp dư không nhận được nhiều lời mời làm việc sau khi giải nghệ. Lý do: cơ thể họ đã bị tàn phá sau những cú ngã gãy xương và có những người còn bị tổn thương não vĩnh viễn.

Một hình thức quảng cáo nữa là chứng nhận sản phẩm giúp cầu thủ kiếm được nhiều tiền hơn thù lao thi đấu. Mahomes chỉ kiếm được 7 triệu đô la mỗi năm từ hoạt động này, bởi vì anh là cầu thủ mới. Michael Jordan, được coi là vận động viên bóng rổ vĩ đại nhất đã kiếm được ít nhất 2 tỷ đô la từ những thương hiệu như Nike, Coca Cola và McDonalds.

Ngày 9 tháng 9 tới đây, các trận đấu của giải bóng bầu dục chuyên nghiệp sẽ trở lại. Thật là thú vị khi được xem trận đấu của những cầu thủ đại triệu phú.

Điều tuyệt với nhất là bạn có thể cùng lúc xem đồng thời nhiều trận suốt cả ngày vào Chủ nhật, Thứ Hai và Thứ Năm hàng tuần. Ngày thứ Bảy không có trận nào bởi hôm đó được dành cho các trận đấu giải nghiệp dư của các anh chàng trẻ tuổi không một xu dính túi. Trong ba tháng tiếp theo, không khí trong phòng khách của các gia đình Mỹ sẽ vô cùng tưng bừng, náo nhiệt. Đó là một cách tuyệt vời để người dân tạm quên Covid và sống vui vẻ.