Phát biểu tại Hội nghị về các giải pháp thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ Việt Nam sáng nay, Thủ tướng đánh giá tích cực tỷ lệ nội địa hoá của các ngành. Cụ thể, ngành dệt may, da giày đạt 40 – 45%, ngành sản xuất lắp ráp ô tô dưới 9 chỗ là 10 – 20%, điện tử tin học là 15%, điện tử chuyên dụng và công nghệ cao là 5%.
Lấy ví dụ, Thủ tướng cho biết Samsung có tỷ lệ sản xuất trong nước, bao gồm cả FDI và doanh nghiệp Việt Nam, trước đây bằng 0 thì nay trên 30%.
"Đây được xem là một thành công, chứ người ta cứ nói Samsung là 100% nước ngoài, đó là nhầm lẫn", Thủ tướng nói.
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, cũng còn nhiều tồn tại, hạn chế. Những nguyên nhân được xác định là tại cơ chế chính sách chưa đủ mạnh, chưa tạo lập được môi trường kinh doanh thực sự thuận lợi, minh bạch, ổn định.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp trong nước chưa đủ lực để tham gia vào chuỗi cung ứng, sản xuất toàn cầu, nhất là khi trình độ công nghệ của Việt Nam còn khoảng cách so với các nước cùng khu vực, trong khi vẫn còn tư duy sản xuất sản phẩm khép kín.
Một hạn chế nữa Thủ tướng chỉ ra là nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao. Sự gắn kết của doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp FDI cũng còn nhiều hạn chế, một số doanh nghiệp FDI chưa chú trọng phát triển các nhà cung cấp nội địa.
Trước phân tích trên, Thủ tướng bày tỏ mong muốn Việt Nam cần phải đón bắt sự chuyển hướng của các nhà đầu tư, các nhà sản xuất để Việt Nam thành một công xưởng sản xuất, có thể của châu Á, của thế giới hay của ASEAN. Tinh thần là làm sao Việt Nam thành một cứ điểm cho sản phẩm của các tập đoàn đa quốc gia.
Để có thành công này, Thủ tướng cho rằng, phát triển công nghiệp hỗ trợ cần có tinh thần như đội bóng quốc gia Việt Nam do HLV Hàn Quốc Park Hang-seo dẫn dắt với tầm nhìn chiến lược về bố trí đội hình, dành nguồn lực, cả thể lực và trí lực, "chứ bình bình thì làm sao thành công được".
Thủ tướng nhấn mạnh phải nghiên cứu phát triển, áp dụng công nghiệp 4.0, kỷ nguyên số vào thực tế ở Việt Nam, trong công nghiệp hỗ trợ. "Chúng ta không thể làm hết tất cả các phụ tùng, chi tiết liên quan nhưng nếu ô tô anh làm được 40-45% chi tiết phụ tùng thành công thì đã thành công căn bản".
Tại Hội nghị, Thủ tướng cũng nêu ra một số giải pháp lớn. Thứ nhất, Theo Thủ tướng, cần phát triển các doanh nghiệp công nghiệp tư nhân trong nước thực sự trở thành một động lực quan trọng trong phát triển công nghiệp đất nước nói chung, đặc biệt chú trọng khởi nghiệp sáng tạo định hướng đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ. Doanh nghiệp Việt Nam phải có khát vọng gia nhập chuỗi cung ứng, chuỗi sản xuất và chuỗi giá trị.
Giải pháp lớn thứ hai là nhân lực công nghiệp, nhất là trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, kỷ nguyên số này. "Các địa phương, doanh nghiệp tính, các ngành, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phải tính vấn đề này. Đào tạo theo nhu cầu là rất quan trọng", ông nói.
Thứ ba là khoa học công nghệ, doanh nghiệp công nghệ. Theo Thủ tướng, phải coi đây là khởi nghiệp sáng tạo để tạo mọi điều kiện cho sự phát triển công nghiệp hỗ trợ ở địa phương.
Thủ tướng cho biết đã giao Bộ Tài chính nghiên cứu, xem xét theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý các kiến nghị của các doanh nghiệp về các vướng mắc trong thực hiện các quy định về thuế, phí, thủ tục hoàn thuế, khấu trừ thuế, hải quan.
Đồng thời Bộ sẽ nghiên cứu sửa đổi Nghị định 125 năm 2017, xem xét miễn thuế tiêu thụ đặc biệt cho tỷ lệ phần trăm linh kiện, phụ tùng sản xuất trong nước để khuyến khích công nghiệp hỗ trợ phát triển và giảm giá xe cho người tiêu dùng. Thủ tướng cũng yêu cầu các Bộ, ngành có liên quan cùng tham gia hỗ trợ, giúp ngành công nghiệp này nhanh chóng phát triển.