NHTW Thụy Sĩ (Swiss National Bank – SNB) hôm qua vừa khiến cả thế giới bất ngờ khi tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ 2007, trở thành nước mới nhất trong danh sách các quốc gia trên thế giới quay lưng với chính sách tiền tệ siêu nới lỏng.
SNB thông báo lãi suất cơ bản sẽ tăng 50 điểm cơ bản, từ -0,75% lên -0,25%. Ngay sau quyết định đầy bất ngờ của SNB, đồng franc Thụy Sĩ tăng vọt 1,7%, giao dịch ở mức 1,02 franc đổi 1 euro, mức mạnh nhất trong gần 2 tháng.
Như vậy Thụy Sĩ tăng lãi suất chỉ vài giờ sau khi Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thông báo tăng lãi suất 75 điểm cơ bản. Tuy nhiên SNB đã hành động trước một bước so với NHTW châu Âu. ECB dự định đến tháng 7 mới tăng lãi suất.
Các nhà phân tích đều dự đoán SNB sẽ giữ nguyên lãi suất sau cuộc họp hôm qua và phải đến tháng 9 mới nâng lãi suất.
Là 1 nước xuất khẩu lớn, Thụy Sĩ theo dõi rất sát sao tỷ giá franc/euro và trong quá khứ SNB thường chờ đợi ECB điều chỉnh lãi suất rồi mới điều chỉnh theo. Lần này những dự đoán rằng trong những quý tới lạm phát sẽ ở mức rất cao khiến SNB quyết định phải hành động ngay lập tức.
Trong thông báo tăng lãi suất, SNB viết: "Mục tiêu của việc thắt chặt chính sách tiền tệ là nhằm ngăn lạm phát lan ra rộng hơn. Trong tương lai gần không loại trừ khả năng SNB sẽ tiếp tục tăng lãi suất nếu cần thiết".
Tháng 5, lạm phát của Thụy Sĩ ở mức 2,9% - cao nhất trong 14 năm trở lại đây.
Đáng chú ý là SNB cũng loại bỏ nhận định đồng franc đang bị định giá cao, cho thấy Thụy Sĩ đang từ bỏ chính sách mà lâu nay nước này vẫn theo đuổi là kiềm chế sức mạnh của đồng nội tệ.
"Ngôn từ trong thông báo của SNB cho thấy họ muốn đồng nội tệ mạnh để tránh nhập khẩu lạm phát", chuyên gia Melanie Debono của Pantheon Macroeconomics nhận định.
Quyết định đổi hướng của SNB cũng là dấu hiệu đầu tiên cho thấy Thụy Sĩ đánh giá làn sóng tăng giá hàng hóa trên toàn cầu hiện đã đủ mạnh để nước này xem xét thắt chặt chính sách tiền tệ.
Vị thế "hầm trú ẩn an toàn" khiến đồng franc phải chịu áp lực tăng giá rất lớn trong bối cảnh các nước trên toàn thế giới áp dụng chính sách lãi suất siêu thấp. Nhưng đồng franc mạnh lại làm tổn hại đến sức cạnh tranh của các hàng hóa mà Thụy Sĩ xuất khẩu đi.
Trong suốt thập kỷ vừa qua SNB đã liên tục mở rộng bảng cân đối kế toán để giữ cho nền kinh tế ổn định. Hiện SNB đang nắm trong tay hơn 1.076 tỷ USD, tương đương 140% GDP và thậm chí có nhiều tiền tài sản hơn cả các quỹ đầu tư quốc gia giàu có của những nước xuất khẩu dầu mỏ.
SNB vẫn lạc quan về triển vọng kinh tế Thụy Sĩ, dự báo tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp và GDP tăng trưởng 2,5% trong năm nay. "Triển vọng của kinh tế toàn cầu khá bấp bênh, nhưng về trung hạn lạm phát sẽ được kiểm soát sau khi thế giới đồng loạt tăng lãi suất".
Theo thống kê của Bloomberg, hơn 50 NHTW trên toàn thế giới đã tăng lãi suất ít nhất 0,5% kể từ đầu năm đến nay.
Tham khảo Financial Times