Đình trệ vì... quy hoạch
Thời gian qua, khi Nghị định hướng dẫn Luật Quy hoạch chưa được ban hành, Văn phòng Chính phủ nhận được ý kiến của các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, GTVT, Công Thương phản ánh khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai Luật Quy hoạch.
Theo đó, có tới 39 quy hoạch ngành quốc gia, 63 quy hoạch tỉnh chưa thể triển khai do chưa có hướng dẫn cụ thể; khoảng 25 quy hoạch của các ngành không thể ban hành; khoảng hơn 368 dự án đầu tư sản xuất công nghiệp không thể triển khai vì vướng quy hoạch, tập trung ở 91 dự án lưới điện, 210 dự án điện mặt trời,...
Một dự án điện mặt trời đang được xây dựng.
"Việc này cũng ảnh hưởng chứ không phải không. Bởi vì các nhà đầu tư đã chuẩn bị vốn rồi, trong khi đó nhu cầu về điện hiện nay có khả năng thiếu thời gian tới. Nếu vướng thế này thì chưa bổ sung, triển khai được quy hoạch, nên ảnh hưởng đến nhà đầu tư và phát triển điện nói chung".Chia sẻ với phóng viên VietNamNet, đại diện Sở Công Thương một tỉnh phía Nam Trung Bộ cho hay: Trước khi Luật quy hoạch có hiệu lực vào 1/1/2019, theo đề nghị của các nhà đầu tư, tỉnh cũng đã có nhiều có tờ trình gửi Bộ Công Thương xem xét bổ sung vào quy hoạch nhiều dự án điện mặt trời. Cho nên đến nay các dự án nào có trong quy hoạch thì triển khai. Còn các hồ sơ đề nghị bổ sung quy hoạch cơ bản đã dừng lại từ cuối năm 2018.
Đó là câu chuyện khi chưa có Nghị định hướng dẫn Luật Quy hoạch. Còn sau khi Nghị định 37 hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch được ban hành mới đây, đại diện Sở này cũng chưa rõ sẽ ra sao do "Nghị định vừa mới ban hành".
Nói về Nghị định 37 hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch đã được ban hành, đại diện Sở Công Thương Ninh Thuận chia sẻ: Thời điểm Luật Quy hoạch có hiệu lực mà chưa có Nghị định hướng dẫn thi hành, nhà đầu tư trình dự án lên thì địa phương không biết đưa dự án này vào quy hoạch nào, quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng hay quy hoạch quốc gia.
Tuy nhiên, khi có Nghị định 37 hướng dẫn thi hành Luật Quy hoạch, thì đại diện Sở này đánh giá "vướng mắc trước đây đã được tháo gỡ". Bởi Nghị định đã hướng dẫn dự án có quy mô như thế nào thì bắt buộc đưa vào vào quy hoạch quốc gia, cơ quan nào làm đầu mối, cơ quan nào trình, trình ai phê duyệt.
Tuy nhiên, ngay cả khi có Nghị định 37, thì nhiều vấn đề vướng mắc vẫn còn tiếp tục mà nhiều địa phương khó lường trước được.
Còn nhiều vướng mắc chờ Quốc hội tháo gỡ
Trong một văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã báo cáo và xin phép trình Quốc hội ban hành nghị quyết để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc do thực hiện Luật Quy hoạch mới. Điều đáng nói là trong các vướng mắc này, có cả các vướng mắc vừa phát sinh sau khi Nghị định 37 vừa được ban hành nhằm tháo gỡ khó khăn.
Cụ thể, Chính phủ cho hay, trước khi Nghị định 37/2019/NĐ-CP được ban hành, một số quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh đã được lập theo điều 58 Luật Quy hoạch. Tuy nhiên, Nghị định số 37 đã hướng dẫn chi tiết nội dung và trình tự lập nhiệm vụ lập quy hoạch, lấy ý kiến quy hoạch và thẩm định quy hoạch.
"Như vậy, nếu phải tổ chức lập lại các quy hoạch nói trên theo quy định của Nghị định 37 sẽ lãng phí nguồn lực và kéo dài thời gian lập quy hoạch", báo cáo Chính phủ nêu rõ.
Ngoài ra, Luật Quy hoạch quy định quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị…
Tuy nhiên, Chính phủ cho rằng hệ thống quy hoạch quốc gia được quy định tại luật Quy hoạch lại có sự khác biệt với hệ thống quy hoạch đã được lập cho thời kỳ 2011 - 2020, một số quy hoạch chưa từng được lập như quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia…
"Do vậy, hiện tại chưa có định hướng phân vùng và liên kết vùng để lập quy hoạch vùng và nếu lập quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh sau khi quy hoạch tổng thể quốc gia được phê duyệt sẽ không đảm bảo được yêu cầu tiến độ lập quy hoạch cho thời kỳ 2021 - 2030", Chính phủ lo ngại.
Từ đó, Chính phủ đề nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét trình Quốc hội ban hành nghị quyết cho phép được triển khai lập quy hoạch quốc gia đồng thời với lập quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời lỳ 2021 – 2030 "nhưng vẫn phù hợp với các yêu cầu về mối quan hệ giữa các quy hoạch đã được quy định tại Luật Quy hoạch. Trong quá trình triển khai lập các quy hoạch này, Hội đồng quy hoạch quốc gia sẽ chỉ đạo, hướng dẫn việc phối hợp và tham vấn giữa các cơ quan lập quy hoạch đảm bảo tính liên kết, khớp nối giữa các quy hoạch.
Chính phủ cũng kiến nghị gia hạn hiệu lực của các quy định pháp luật có liên quan đến quy hoạch tại 73 luật, pháp lệnh được ban hành trước khi luật Quy hoạch được thông qua cho đến khi quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 được quyết định hoặc phê duyệt (ngoại trừ các quy định liên quan đến quy hoạch về đầu tư phát triển hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm cụ thể…). Điều này nhằm tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện và điều chỉnh quy hoạch đã được quyết định hoặc phê duyệt trước ngày Luật Quy hoạch có hiệu lực, đáp ứng yêu cầu điều hành phát triển kinh tế xã hội và điều chỉnh, bổ sung các dự án đầu tư.