Sau 2 quý đầu năm duy trì lượng tồn kho khổng lồ khoảng 25.000-30.000 tỷ đồng, hai nhà bán lẻ xăng dầu lớn nhất cả nước là Petrolimex và PV Oil đã xả kho mạnh trong quý 3. Thời điểm 30/9, tổng giá trị tồn kho của hai doanh nghiệp này còn hơn 18.200 tỷ đồng, giảm 8.700 tỷ đồng so với cuối quý 2 trước đó. Cần phải lưu ý rằng, giá trị xuất kho sẽ lớn nhiều hơn con số trên do các doanh nghiệp đương nhiên vẫn phải duy trì hoạt động nhập kho.
Với Petrolimex, tồn kho vào cuối quý 3 đã giảm hơn 6.800 tỷ đồng so với thời điểm 30/6, xuống còn 14.700 tỷ đồng. Doanh nghiệp đã trích dự phòng giảm giá 432 tỷ đồng, giảm đáng kể so với con số hơn 1.300 tỷ đồng cuối quý 2. Ngược lại, PV Oil đã tăng mạnh trích lập dự phòng giảm giá lên hơn 150 tỷ đồng trong khi cuối quý trước mới chỉ trích gần 17 tỷ đồng. Tồn kho thời điểm 30/9 còn gần 3.500 tỷ đồng, giảm gần 1.900 tỷ đồng so với cuối quý 2.
Lượng tồn kho của 2 nhà bán lẻ xăng dầu giảm mạnh trong bối cảnh giá dầu thế giới sụt giảm mạnh. Giá dầu Brent đã giảm gần 21% trong quý 3, thậm chí có thời điểm xuống sát 80 USD/thùng. Cùng xu hướng, giá xăng dầu trong nước cũng liên tục giảm sau các đợt điều chỉnh trong quý 3. Xăng RON 95-III có thời điểm đã xuống dưới 22.000 đồng/lít trong khi E5 RON 92 cũng xuống dưới 21.000 đồng/lít trước khi tăng trở lại trong 3 kỳ điều chỉnh gần đây. Tuy nhiên, giá xăng hiện vẫn còn thấp hơn thời điểm đầu năm.
Lợi nhuận vẫn chia đôi ngả
Dù giá xăng giảm mạnh trong quý 3 nhưng tổng doanh thu của 2 nhà bán lẻ xăng dầu vẫn được duy trì ở mức cao xấp xỉ gần 100.000 tỷ đồng và chỉ kém con số kỷ lục trong quý 2. Trong đó, doanh thu quý 3 của Petrolimex đạt 73.700 tỷ đồng còn PV Oil mang về gần 26.000 tỷ đồng, đều gấp đôi so với cùng kỳ.
Cần lưu ý ràng, nền so sánh cùng kỳ năm ngoái rất thấp do các biện pháp giãn cách dẫn đến hạn chế đi lại. Tuy nhiên, mức doanh thu rất cao của Petrolimex và PV Oil cũng đã phần nào phản ánh sự gia tăng mạnh về nhu cầu tiêu thụ xăng dầu thời gian qua. Đây cũng là điều dễ hiểu khi các hoạt động kinh tế gần như đã được nối lại hoàn toàn sau khi dịch bệnh được kiểm soát.
Đáng chú ý, doanh thu đồng pha tuy nhiên lợi nhuận của 2 nhà bán lẻ xăng dầu lớn nhất cả nước lại vẫn chia đôi ngả trong quý 3/2022. Trong đó, Petrolimex đã có lãi trở lại với lợi nhuận sau thuế đạt 190 tỷ đồng, gấp gần 2,4 lần cùng kỳ. Ngược lại, ngay sau quý 2 lãi kỷ lục, PV Oil đã báo lỗ 373 tỷ đồng trong quý vừa qua, sâu nhất kể từ quý 1/2020.
Theo giải trình từ phía Petrolimex, lợi nhuận quý 3 tăng trưởng chủ yếu nhờ hoạt động khác trong đó một số công ty con kinh doanh trong lĩnh vực vận tải, nhiên liệu bay... đã trở lại hoạt động ổn định sau giai đoạn hậu Covid. Mặt khác, tập đoàn phải gánh lỗ tỷ giá và hoạt động kinh doanh xăng dầu cũng lỗ. Nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến bất thường theo xu hướng giảm và chi phí khâu tạo nguồn, khâu lưu thông thực tế tăng cao hơn chi phí định mức theo quy định được tính trong giá cơ sở.
Trong khi đó, nguyên nhân dẫn đến khoản lỗ nặng theo lý giải từ phía PV Oil là do giá dầu thế giới đảo chiều giảm liên tục do lo ngại suy thoái kinh tế, lạm phát sau khi đạt đỉnh vào tháng 6 năm nay. Phù hợp với diễn biến giá thế giới, Nhà nước cũng đã liên tục điều chỉnh giảm giá bán lẻ các mặt hàng xăng dầu trong quý 3 làm cho lãi gộp của PV OIL giảm sâu, trong khi các chi phí gia tăng.