Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) TP HCM vừa có báo cáo gửi UBND TP về pháp lý Khu Công nghệ cao (KCNC) ở quận 9. Trước đó, vào tháng 3-2017, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã có Kết luận số 659 về dự án này và yêu cầu TP HCM rà soát, báo cáo lại.
Thanh tra: Thu hồi đất chưa đúng thẩm quyền
Theo Kết luận 659 của TTCP, việc UBND TP ban hành Quyết định 2666 thu hồi 804 ha để thực hiện dự án KCNC là đúng thẩm quyền và phù hợp quy hoạch chung của TP. Thế nhưng, việc UBND TP mở rộng việc thu hồi đất tại Quyết định 2717 (thu hồi 6,9 ha) và Quyết định 2193 (thu hồi 102 ha) khi chưa được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể KCNC là chưa đúng thẩm quyền, chưa đúng trình tự, thủ tục thu hồi và giao đất.
Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, từ năm 1998-2008, UBND TP không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chỉ căn cứ đồ án điều chỉnh quy hoạch chung Khu Công nghiệp kỹ thuật cao do Viện Quy hoạch xây dựng thiết lập tháng 8-2001 (là bản đồ mô phỏng ranh giới tự nhiên), chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt để ban hành Quyết định 83/2002 phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung KCNC, trong đó xác định quy mô diện tích chức năng công nghệ cao từ 800 ha thành 803,9867 ha là chưa phù hợp quy định.
Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM cho thấy Khu Công nghệ cao được thực hiện đúng với quy hoạch được duyệtẢnh: HOÀNG TRIỀU
Từ đây, TTCP đề nghị Chính phủ giao UBND TP chủ động rà soát, xem xét các trường hợp bị thu hồi đất và tài sản trên đất mang tính chất đặc thù tại Quyết định 2717, Quyết định 2193 và tại các phần đất thuộc 41 ha nằm trong ranh 913,1633 ha, gồm các khu vực: Tái định cư Man Thiện, di tích Bến Nọc, đường Bưng Ông Thoàn, đường Vành đai trong, xử lý ranh Vành đai đi Nhơn Trạch, xử lý ranh ảnh hưởng nạo vét đường thủy… Trong đó có 41 trường hợp có đơn khiếu nại, tố cáo gửi Chính phủ, UBND TP nghiên cứu có biện pháp giải quyết theo hướng bảo đảm hài hòa quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất, không để phát sinh khiếu nại, tố cáo. Thời điểm tính hỗ trợ, bồi thường là ngày 18-4-2007 theo Quyết định 458 của Thủ tướng Chính phủ.
Chỉ có một số nội dung chưa thật hoàn chỉnh
Sau hơn 1 năm rà soát, Sở TN-MT TP đã có báo cáo khẳng định rằng để thu hồi đất thực hiện dự án KCNC, UBND TP đã lần lượt ban hành 3 quyết định phù hợp với quy hoạch.
Cụ thể, Quyết định 2666/2002 thu hồi 804 ha đất tại các phường Tân Phú, Tăng Nhơn Phú A, Tăng Nhơn Phú B, Long Thạnh Mỹ và Phước Long B. Tại Quyết định 4877/2006 điều chỉnh địa danh từ phường Phước Long B sang phường Hiệp Phú. Tiếp đó, UBND TP ban hành Quyết định 2717/2003 thu hồi 6,94 ha tại phường Hiệp Phú và Tân Phú. Đến năm 2004, UBND TP ban hành Quyết định 2193 thu hồi 102,23 ha đất tại phường Tăng Nhơn Phú A, Tăng Nhơn Phú B; đồng thời xác định tổng diện tích thu hồi và giao đất tại 3 quyết định trên là 913,16 ha.
Theo Sở TN-MT, UBND TP ban hành cả 3 quyết định trên đều phù hợp quy hoạch được duyệt. Sở TN-MT cho biết trước khi có Quyết định 2666, TP đã có các quy hoạch được duyệt như Quy hoạch chung KCNC theo Quyết định 353/1995 của UBND TP duyệt quy hoạch chung Khu Công nghiệp kỹ thuật cao, quy mô diện tích 800 ha; Quy hoạch chung quận Thủ Đức được UBND TP duyệt theo Quyết định 785/1998 với quy mô KCNC diện tích 1.000 ha; Quyết định 898/1998 của Thủ tướng về giao nhiệm vụ chuẩn bị tiến hành thành lập KCNC với quy mô diện tích 800 ha…
Đối với Quyết định 2717, UBND TP ban hành quyết định này là căn cứ theo Quyết định 4856/2002 của UBND TP, có nội dung về điều chỉnh lộ giới xa lộ Hà Nội; chủ trương của UBND TP tại Thông báo 137/2003 của Văn phòng UBND TP thông báo kết luận của Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Đua về giải quyết vướng mắc trong công tác bồi thường, hỗ trợ thiệt hại, giải phóng mặt bằng và tái định cư dự án KCNC.
Việc UBND TP ban hành Quyết định 2193 để thu hồi đất là căn cứ vào quy hoạch và căn cứ Quyết định 95/2003 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch tổng thể và dự án đầu tư xây dựng giai đoạn 1 KCNC với diện tích 804 ha. Trong quá trình chuẩn bị thủ tục thu hồi đất để thực hiện dự án KCNC, TP đã có nhiều văn bản gửi bộ, ngành trung ương điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp quy mô KCNC và được bộ, ngành trung ương và Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Cụ thể là Quyết định 844/2003 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt kế hoạch sử dụng đất 5 năm, giai đoạn 2001-2005 (KCNC 300 ha). Nghị quyết 10/2007 của Chính phủ về xét duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 và Kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2006-2010 của TP (KCNC có diện tích 613 ha). Quyết định 458/2007 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh, bổ sung quy hoạch tổng thể KCNC với diện tích 913,16 ha.
Trên cơ sở chấp thuận điều chỉnh quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ, UBND TP đã ban hành Quyết định 1573/2008 về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng tỉ lệ 1/5.000 KCNC và đã tổ chức công bố tại UBND quận 9 ngày 29-5-2008, quy mô 913,1633 ha.
Cuối cùng, Sở TN-MT TP khẳng định quá trình tổ chức thực hiện thu hồi đất, UBND TP có căn cứ vào quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất được duyệt, có xin ý kiến bộ, ngành trung ương và căn cứ vào cơ chế đặc thù của TP theo phân cấp của Chính phủ tại Nghị định 93/2001 và căn cứ vào quy định pháp luật. "Tuy nhiên, trong đó có một số nội dung chưa thật hoàn chỉnh" - báo cáo của Sở TN-MT TP nêu.
Kiểm điểm 7 đơn vị
Liên quan dự án KCNC, tháng 8-2017, Văn phòng Chính phủ có Thông báo 370 truyền đạt ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đối với báo cáo Kết luận 659 tháng 3-2017 của TTCP. Ngay sau đó, UBND TP đã có nhiều văn bản giao thủ trưởng các đơn vị tập trung rà soát tổng thể, toàn diện để thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ.
Cụ thể, vào tháng 9-2017, Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP đã tiếp xúc các hộ dân để thông tin, cung cấp bản đồ quy hoạch tỉ lệ 1/5.000. Về việc thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với diện tích hơn 40 ha, Ban Quản lý KCNC đã hoàn chỉnh việc đo đạc xác định ranh giới 7 khu chức năng thuộc khu đất này, làm cơ sở xác định số hộ dân bị ảnh hưởng để giải quyết bồi thường, hỗ trợ thiệt hại. Về việc tổ chức kiểm điểm các tổ chức, cá nhân có liên quan, vào tháng 1-2018, Sở Nội vụ đã có báo cáo về kết quả tổ chức kiểm điểm xong đối với 7 đơn vị (phê bình, rút kinh nghiệm) gồm Ban Quản lý KCNC, Sở Tài chính, Sở TN-MT, Sở Quy hoạch và Kiến trúc, Sở Xây dựng, UBND quận 9 và Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận 9.