Tham luận tại Hội thảo quốc tế về nhà ở tại Tp.HCM mới đây, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM cho biết, hiện, Tp.HCM có 8,9 triệu người, so với năm 2009 dân số đã tăng 1,8 triệu người. Theo số liệu của ngành Công an, dân số thành phố có khoảng 13 triệu người, bao gồm cả người cư trú ngắn hạn.
Bên cạnh đó, thành phố còn có khoảng 100.000 người nước ngoài làm việc và thường trú, đông nhất là người Hàn Quốc với khoảng 90.000 người.
Dân số tăng nhanh gây áp lực lên nhu cầu nhà ở tại Tp.HCM. Vấn đề khó khăn nhất chính là giải quyết nhu cầu nhà ở cho đông đảo người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp, cán bộ công chức, sinh viên, công nhân lao động, người nhập cư.
Hiện nay, có khoảng 476.000 hộ chưa có nhà ở hoặc đang sống chung với người thân, chiếm gần một phần tư tổng số hộ gia đình. Trong đó, có khoảng 20.000 hộ cán bộ, công chức chưa sở hữu nhà ở; 300.000 hộ có nhu cầu thuê nhà ở xã hội; 143.000 hộ có nhu cầu mua, thuê mua nhà ở xã hội (chiếm tỷ lệ 65% - 94% đối tượng khảo sát); Hơn 20.000 hộ sống trên và ven kênh rạch và 35.000 hộ đang sống trong các chung cư cũ cần được cải tạo, nâng cấp hoặc tái định cư.
Hầu hết các đối tượng này đều có nhu cầu mua nhà ở thương mại vừa túi tiền loại căn hộ 1-2 phòng ngủ, giá bán khoảng trên dưới 1 tỷ đồng/căn, hoặc thuê mua nhà ở xã hội trả góp 15 năm, hoặc thuê nhà giá rẻ.
Để giải quyết nhu cầu nhà ở cấp bách, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM kiến nghị, đối với các quận nội thành, không nên tiếp tục cho phép "khoét lõm" xây dựng chung cư mini. Xây dựng lại chung cư cũ và chỉnh trang, di dời, tái định cư nhà trên và ven kênh rạch cần kết hợp với chỉnh trang khu vực lân cận. Chỉnh trang, tái phát triển các khu vực đô thị cũ cần phát triển dự án theo khu phố, khối phố, ô phố. Thực hiện phương thức tái định cư tại chỗ là ưu tiên số 1, hoặc tái định cư trong địa bàn của quận, tránh việc tái định cư người dân ra khỏi địa bàn sinh sống, làm ăn quen thuộc.
Đối với các quận ven và huyện thành, nên hạn chế việc phát triển các dự án nhỏ, trừ một số khu vực đặc thù. Quản lý chặt chẽ hoạt động tách thửa và xử lý nghiêm hoạt động phân lô bán nền trái phép dẫn đến nguy cơ phá vỡ quy hoạch đô thị, đầu cơ tạo các cơn sốt ảo giá đất, khó thu hút các nhà đầu tư lớn.
Đồng thời đề nghị cho phép doanh nghiệp được phát triển các dự án nhà trọ, phòng trọ để giải quyết nhu cầu chỗ ở của sinh viên, công nhân, lao động, người có thu nhập thấp đô thị, người nhập cư.
Với thực trạng có đến khoảng 42% nhà ở dưới 30 m2/căn, thậm chí có đến 22,4% nhà ở dưới 20 m2/căn. Do đó, ông Lê Hoàng Châu cũng cho rằng cần xem xét lại, có thể quy định mức diện tích tối thiểu được tách thửa thấp hơn, quy định diện tích tối thiểu hiện nay là 36 m2, 50 m2, 80 m2 để giải quyết bài toán nhà ở. Cần xem xét hợp pháp hóa nhà ở và cấp "sổ đỏ" cho "căn nhà nhỏ" của người có thu nhập thấp, người nghèo, kể cả cần xem xét giải quyết có lý có tình đối với trường hợp nhà "3 chung".