Dịch COVID-19 kéo dài đã gây ra những xáo trộn trong cuộc sống của nhiều người dân Việt Nam, nhưng mặt khác lại đang thúc đẩy chuyển đổi số mạnh mẽ và tạo ra những thay đổi đáng kể trong thói quen tiêu dùng của người Việt.
Trong giai đoạn chống dịch, thói quen tiêu dùng của người dân đã thay đổi ra sao, họ lựa chọn mua sắm, ăn uống thế nào…? Dữ liệu tổng hợp từ nền tảng Grab có thể mang đến một góc nhìn về những thay đổi thú vị diễn ra trong thời gian vừa qua. Dữ liệu được thống kê tại thời điểm giữa tháng 10/2019 (trước dịch COVID-19) so với giữa tháng 4/2020 (trong dịch COVID-19).
Mua sắm trực tuyến bứt tốc
Các biện pháp kiểm soát dịch trên quy mô lớn, thực hiện giãn cách xã hội, hạn chế di chuyển, tạm ngừng các dịch vụ không thiết yếu… đã trở thành "chất xúc tác" giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số. Chuyển đổi số giờ đây trở thành xu hướng tất yếu, các cơ sở dịch vụ chuyển từ offline sang online để duy trì hoạt động kinh doanh, người dân chuyển từ offline sang online để đáp ứng những nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống. Chính phủ cũng khuyến khích đẩy mạnh mua sắm trực tuyến, thương mại điện tử để góp phần hạn chế sự lây lan của dịch bệnh.
GrabMart được triển khai tại Tp.HCM từ ngày 23/3/2020, và nhanh chóng được mở rộng ra Hà Nội chỉ 14 ngày sau đó. GrabMart được xem là hình thức "đi siêu thị hộ", số lượng đơn hàng GrabMart đã tăng đến 91% chỉ sau 1 tuần triển khai. Dữ liệu trên hệ thống Grab ghi nhận ngày 31/3/2020 là ngày đạt số lượng đơn hàng GrabMart cao kỷ lục, ngay trước thời điểm thực hiện cách ly toàn xã hội.
Người dùng có xu hướng đặt hàng trên GrabMart nhiều hơn vào giữa tuần và cuối tuần. Cụ thể, hệ thống Grab thường xuyên ghi nhận số lượng đơn hàng tăng đột biến vào lúc 16h chiều thứ 3, lúc 10h sáng thứ 7 và 15h chiều thứ 7. Đây có thể là những thời điểm người dùng bổ sung thực phẩm giữa tuần; hoặc chuẩn bị nấu nướng cuối tuần cho cả gia đình và dự trữ thực phẩm cho tuần kế tiếp.
Top 5 mặt hàng được tìm kiếm nhiều nhất trên GrabMart cũng là những thực phẩm quen thuộc hằng ngày của đại đa số người tiêu dùng Việt:
1. Sữa
2. Mì ăn liền
3. Sữa đậu nành
4. Nước soda
5. Xúc xích heo
Hiện GrabMart đang liên kết với cả các đối tác bán lẻ gồm BigC, Co.op Xtra, Co.op Food, Farmers’ Market, Annam Gourmet, Cheers, Dalat Hasfarm, Bếp Mộc, Cửa hàng trái cây Chợ Phố, Coca-Cola, Meat World…
Trà sữa "soán ngôi" cơm, trở thành món được đặt nhiều nhất trên GrabFood trong dịch COVID-19
Tương tự thói quen mua sắm trực tuyến, thói quen đặt món trực tuyến trong mùa dịch COVID-19 của người dùng Việt cũng có những thay đổi đáng kể so với trước đó. Trước COVID-19, hệ thống của Grab ghi nhận cơm là món ăn được đặt nhiều nhất trên nền tảng GrabFood. Trà sữa xếp thứ 2 trong danh sách, tiếp tục là thức uống yêu thích của người trẻ tuổi và dân văn phòng. Xếp ngay sau trà sữa là bún, mì, thức ăn nhanh, trà, cà phê… vốn là những món ăn quen thuộc, phổ biến với mọi người.
Với việc học sinh tạm rời trường học, nhân viên văn phòng tạm rời công sở, trà sữa đã "bứt phá" trở thành lựa chọn số 1 của người dùng GrabFood trong mùa dịch. Cơm rơi xuống vị trí số 2, trong khi các món ăn khác vẫn giữ nguyên thứ tự.
Dữ liệu trên GrabFood cũng cho thấy trong dịch COVID-19, người dùng Việt có vẻ thích ăn ngọt hơn hẳn trước đó. Số lượng đơn hàng các món tráng miệng trong dịch COVID-19 tăng đến 52% so với thời điểm trước khi có dịch, và đây cũng là mức tăng cao nhất trong số các nước Đông Nam Á.
Giá trị trung bình của một đơn hàng GrabFood trong dịch COVID-19 cũng tăng 26% so với trước khi có dịch, có thể vì lý do các thành viên trong gia đình đều ở nhà và ăn uống cùng nhau.
Thói quen sử dụng tiền mặt đang thay đổi mạnh mẽ
Xu hướng mua sắm trực tuyến tăng mạnh trong mùa dịch cũng góp phần đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng của thanh toán không tiền mặt, góp phần thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt của người dân. Thanh toán không dùng tiền mặt cũng trở thành yếu tố quan trọng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, khi từ người dùng cho đến các MSME đều chọn lựa các phương thức thanh toán trực tuyến để đảm bảo giao dịch an toàn trong mùa dịch.
Dịch COVID-19 đã thúc đẩy một bộ phận người dân lần đầu tiên tiếp cận với các phương thức thanh toán trực tuyến. Theo dữ liệu của Moca, đối tác chiến lược của Grab, số người dùng lần đầu tiên thanh toán không dùng tiền mặt trên nền tảng Grab vào tháng 3/2020 đã tăng đến 22,5% so với tháng trước đó.
Cũng theo đối tác Moca, nhìn trên tổng thể hệ sinh thái Grab, trong dịch COVID-19, tỉ lệ giao dịch không dùng tiền mặt trên toàn bộ nền tảng Grab chiếm đến 43%. Đặc biệt, riêng với dịch vụ GrabMart, tỷ lệ giao dịch không dùng tiền mặt chiếm đến 70%.