Rừng chuối xanh mướt của gia đình anh Xum phủ kín xung quanh ao cá
Anh Xum cho biết, rước đây, trên diện tích gần 5 ha mà gia đình ông khai hoang được, chủ yếu trồng cây ngô, cây sắn nên thu nhập chẳng đáng là bao. Cái đói, cái nghèo nhiều năm liền không chịu rời gia đình anh.
Đang loay hoay tìm hướng đi, anh Xum may mắn được người bạn "mách nước" trồng chuối tây cho thu nhập cao hơn nhiều so với trồng ngô, sắn. Nửa tin, nửa ngờ nhưng rồi anh Xum cũng quyết định thử "vận may" với loại cây trồng này. Năm 2006, anh lặn lội đi mua giống chuối tây về trồng thử nghiệm trên diện tích 5.000 m2. "Sau một thời gian trồng, chăm sóc, cây chuối tây tỏ ra rất phù hợp với đất đai, khí hậu nơi đây. Cả vườn chuối, cây nào, cây nấy đều xanh tốt, thân cao to. Nhưng thú thực, phải đến khi vườn chuối cho thu hoạch những buồng quả đầu tiên trong sự vui mừng, phấn khởi của cả gia đình, tôi mới thở phào nhẹ nhõm..." - anh Xum nhớ lại những ngày đầu tiên phát triển vườn chuối.
Vụ chuối đầu tiên, anh Xum thu gần 10 tấn quả, bán buôn cho thương lái được hơn 50 triệu đồng. Từ sự khởi đầu suôn sẻ, anh Xum tự tin hơn trong việc mở rộng quy mô trồng chuối lên 2ha. Chỉ sau một năm đầu tư mở rộng diện tích, vườn chuối cho thu hoạch trên 40 tấn quả, giá bán bình quân 6.000 đồng/kg, trừ chi phí lãi hơn 200 triệu đồng.
Sản phẩm có nhiều lại dư dả thêm chút vốn, anh Xum mạnh dạn đầu tư mua chiếc ôtô tải làm phương tiện vận chuyển chuối đi bán. Nhờ thế, thu nhập của anh lại tăng thêm.
Ngoài trồng chuối, anh Xum còn có ao cá rộng 4.000m2.
Một cây mà nuôi được tới 3 con
Anh Tòng Văn Xum chia sẻ: "Hơn 10 năm gắn bó với cây chuối, tôi thấy loại cây này dễ trồng, dễ chăm sóc, giá trị kinh tế lại cao. Tôi thường chọn những cây giống khỏe mạnh, không bị sâu bệnh và trồng theo khoảng cách từ 1,5m – 2m/cây. Ngoài bón phân phù hợp, phải thường xuyên cắt tỉa lá già cho cây, theo dõi sâu cuốn lá, sâu đục thân...". Từ mô hình trồng cây chuối tây, anh Xum nảy ra ý tưởng đào ao thả cá, dựng chuồng nuôi đàn lợn bản, nuôi bò sinh sản. Lá chuối tây rất sẵn, anh chỉ việc cắt và mang xuống ao cho đàn cá trắm cỏ ăn. Thân cây chuối tây rất sẵn, ngọt thì anh Xum xắt ra cho đàn lợn bản ăn sống hoặc trộn với cám cho đàn lợn ăn....
Ngoài trồng chuối anh Xum còn nuôi nhiều lợn mán.
"Sau khi thu hoạch vụ chuối đầu tiên, tôi chặt cây, định bỏ đi nhưng nghĩ lại thấy "tiếc của giời" nên tính ngay đến việc chăn nuôi lợn, bò, cá. Thế là tôi thuê máy xúc đào luôn 4.000m2 áo cá; đầu tư mua giống lợn mán và mấy con bò cái. Tích tụ dần, chỉ mấy năm là tôi có đàn bò lên tới 20 con và gần chục con lợn mán nái. Đàn lợn mán này bán chạy lắm, giá luôn ở cao. Này, ai cũng thích lợn mán nuôi bằng cám ngô trộn thân cây chuối. Tôi chả bao giờ ế lợn như dưới xuôi đâu. Từ 1 cây và 3 con, mỗi thứ mỗi tí nó góp nên thu nhập khá tốt cho gia đình. Các anh tính, ở miền núi khó khăn như này, không làm thế thì cũng chẳng thể khá lên được..." - anh Xum phấn khởi nói.
Đàn lợn mán của gia đình anh Xum chăn thả tự nhiên nên có rất nhiều khách đến đặt mua.
Nhờ mô hình trồng 1 cây mà nuôi được 3 con, gia đình anh Xum ngày càng khá giả. Không chỉ làm giàu cho gia đình mà anh Xum còn tạo việc làm thường xuyên cho từ 4 - 5 lao động địa phương, với mức lương 4 triệu đồng/tháng. Nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn được anh Xum giúp đỡ về vốn, bày cho cách làm ăn theo kiểu trồng 1 cây mà nuôi được mấy con...
Anh Xum tận dụng phụ phẩm từ cây chuối làm thức ăn hàng ngày cho đàn cá trong ao.