Sản xuất công nghiệp Trung Quốc được đánh giá là đang phục hồi quá nhanh hậu sóng đại dịch và đã gây áp lực lên hệ thống điện quốc gia. Việc các nhà máy nhiệt điện cắt giảm sản lượng để tránh thua lỗ trong bối cảnh giá nhiên liệu đầu vào tăng cao, cộng thêm sự bất ổn của điện năng lượng tái tạo do yếu tố thời tiết bất lợi gây ra thiếu cung điện đáp ứng đủ cho nhu cầu.
Hệ lụy từ cuộc khủng hoảng thiếu điện trên là các ngành sản xuất thâm dụng điện như thép -xi măng đang đứng đầu trong danh sách bị yêu cầu hạn chế sản xuất, khiến nguồn cung thép và xi măng giảm quá nhanh. Điều này đẩy ngành thép và xi măng Trung Quốc rơi vào tình trạng mất cân đối cung - cầu tạm thời, ngay cả khi ngành xây dựng tại quốc gia tỷ dân này đã chậm lại.
Trong báo cáo cập nhật mới đây, CTCK VNDIRECT dự báo xu hướng này sẽ tiếp diễn tối thiểu đến hết quý 4/2021 khi sản lượng điện tại Trung Quốc chưa có dấu hiệu sẽ tăng mạnh trong thời gian tới.
Trong bối cảnh đó, sản lượng thép – xi măng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc ghi nhận mức tăng trưởng mạnh trong tháng 8 và tháng 9 vừa qua so với giai đoạn tháng 5-7 trước đó, trùng với thời điểm các nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng tại Trung Quốc bị yêu cầu cắt giảm công suất.
Do vậy, VNDIRECT tin rằng các nhà xuất khẩu vật liệu xây dựng Việt Nam đang được hưởng lợi khi quốc gia láng giềng tỷ dân đang rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn cung tạm thời. Trong đó, VNDIRECT chỉ rõ Tập đoàn Hòa Phát (HPG) và Xi măng Bỉm Sơn (BCC) sẽ là hai doanh nghiệp được hưởng lợi lớn chính. Ngoài ra, các doanh nghiệp tôn mạ sẽ được hưởng lợi gián tiếp khi áp lực cạnh tranh từ tôn mạ Trung Quốc tại các thị trường xuất khẩu khác giảm.
Những lo lắng về rủi ro thiếu điện sản xuất do giá than tăng cao ở Việt Nam được VNDIRECT đánh giá là khá thấp. Bởi hiện tại, thủy điện đang chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng công suất phát điện của Việt Nam với khoảng 30% trong năm 2020. Trong khi hiện tượng La Nina (mưa nhiều) được kỳ vọng sẽ tiếp tục cho đến hết quý 1/2022, nhờ vậy lượng nước cho các nhà máy thủy điện vẫn sẽ được đảm bảo.
VNDIRECT cũng khuyến nghị nhà đầu tư cần lưu ý rằng, trạng thái mất cân bằng cung - cầu các sản phẩm thép – xi măngtại Trung Quốc có thể sẽ sớm được thiết lập trong năm 2022. Do đó, tiềm năng xuất khẩu vật liệu xây dựng mạnh mẽ của các doanh nghiệp Việt Nam sẽ là trong ngắn hạn.