Tỷ giá USD/VND cao kỷ lục, cảnh báo "nóng" rủi ro

Trong 2 tháng đầu năm 2024, chỉ số USD Index (DXY) tăng 1,89%, từ mức 101,89 lên 103,82. Đã có lúc DXY chạm ngưỡng 105 (ngày 13/2/2024), sau đó hạ nhiệt. Hiện tại, USD Index dao động gần mốc 104.

Tỷ giá USD/VND "nóng sốt trên mọi mặt trận", giá USD tự do cao "ngất"

Trong nước, tỷ giá "nóng sốt trên mọi mặt trận". Cụ thể, tỷ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước niêm yết ở mức 24.012 VND, tiến về gần hơn với mức tỷ giá trung tâm cao lịch sử 24.700 VND ghi nhận vào năm 2022. Tính từ đầu năm đến nay, tỷ giá trung tâm đã tăng 146 VND/USD, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ tăng 25 VND/USD.

Tại các ngân hàng thương mại, tỷ giá USD/VND cũng đang giao dịch tại vùng cao lịch sử (kỷ lục, mỗi USD bán ra tại ngân hàng thương mại thiết lập hồi năm 2022 là 24.876 VND). Như tại Vietcombank, tỷ giá mua vào (chuyển khoản) – bán ra quanh mức 24.510 VND và 24.850 VND/USD. So với đầu năm tăng 430 VND, tương ứng tăng 1,8%.

Tỷ giá USD/VND thậm chí còn "sốt" tại thị trường phi chính thức khi không ngừng chinh phục đỉnh cao mới. Hiện tại, giá USD mua vào/bán ra tại thị trường này đang phổ biến quanh mức 25.540 VND và 25.670 VND. Chênh lệch giá USD mua vào/bán ra lên tới 130 VND/USD và cách giá mua/bán tại thị trường chính thức lên tới 820 VND/USD.

Bà Hoàng Việt Phương - Giám đốc Trung Tâm phân tích và tư vấn đầu tư, Chứng khoán SSI nhận định, khác với xu hướng tích cực thường thấy vào đầu năm, áp lực đối với tỷ giá hiện nay cao dần, một phần do chênh lệch lãi suất VND-USD âm kéo dài khiến áp lực rút vốn tăng dần hay nhập khẩu tư liệu sản xuất đang bật tăng khá mạnh trong 2 tháng đầu năm.

Theo quan sát của Dân Việt, lãi suất kỳ hạn 1 tuần bình quân quanh mức âm 5%/năm.

Bên cạnh đó, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế vẫn chưa có sự cải thiện rõ rệt và khiến biến động tỷ giá trên thị trường tự do khó lường hơn.

Theo bà Phương, chênh lệch lớn giữa tỷ giá tự do và niêm yết cũng khiến xu hướng đầu cơ lớn.

Những áp lực đối với tỷ giá cao dần cũng tác động lên hoạt động điều hành chính sách tiền tệ. Do đó, các hành động của Ngân hàng Nhà nước nhằm ổn định tỷ giá có thể được tính đến, trước mắt có thể là việc phát hành trở lại tín phiếu. Tuy nhiên, nhu cầu ngoại tệ tăng dần từ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và việc bán dự trữ ngoại hối cũng có thể xem xét.

Bên lề Tọa đàm: Thị trường chứng khoán Xây nền – Tích lũy - Bứt tốc do Báo Đầu tư tổ chức ngày 5/3, chia sẻ về những yếu tố tác động lên tỷ giá thời gian gần đây, ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược thị trường CTCP Chứng khoán VPBankS cũng nêu ra một số nguyên nhân dẫn đến những biến động mạnh của tỷ giá trong thời gian qua.

Thứ nhất, theo ông Sơn, các yếu tố tác động đến tỷ giá giai đoạn hiện tại đầu tiên vẫn từ chênh lệch lãi suất giữa VND và USD duy trì ở mức rất cao, khoảng 500 điểm cơ bản.

Hai là, áp lực tỷ giá đến từ chênh lệch tại những tài sản như vàng.

"Trong thời gian vừa qua, chênh lệch giá vàng thế giới và giá vàng trong nước đang ở mức khá cao, tạo ra một cái nhu cầu rất là lớn để nhập khẩu vàng, trong đó có vàng trang sức, vàng nhẫn. Ở thời điểm hiện tại, trước sức nóng của giá vàng thế giới, vàng miếng SJC cũng đang giao dịch ở vùng đỉnh lịch sử. Đây cũng là yếu tố khiến nhu cầu USD tăng cao trong thời điểm ngắn hạn, gây ra ảnh hưởng đến tỷ giá", ông Sơn phân tích.

Thứ ba, câu chuyện nhà đầu tư nước ngoài rút bớt vốn trên thị trường chứng khoán trong nửa cuối năm ngoái cũng là một nguyên nhân khiến nhu cầu USD trên thị trường căng thẳng hơn.

Đối với việc tỷ giá USD/VND đang "nóng sốt" như thời điểm hiện tại, theo Giám đốc Chiến lược thị trường CTCP Chứng khoán VPBankS, lưu ý tới có một số tín hiệu cần theo dõi trong thời gian tới.

Thứ nhất, Fed có thể sẽ hạ lãi suất vào giữa năm nay, làm giảm bớt chênh lệch giữa lãi suất giữa VND và USD, có thể giúp giảm bớt áp lực cho tỷ giá.

Thứ hai, về thị trường vàng. Theo ông Sơn, Chính phủ đã nhận định được cái vấn đề này và có thể sẽ sớm sửa đổi quy định quản lý thị trường vàng trong thời gian tới để đảm bảo cung ứng vàng cho nhu cầu mua tiêu dung, giảm bớt sự chênh lệch. Điều này có thể giảm bớt áp lực lên tỷ giá.

Thứ ba, về mặt cân đối vĩ mô, xuất khẩu thì đang tăng tốc trở lại và thặng dư từ xuất khẩu vẫn đang duy trì ở mức tốt. Vốn FDI vào Việt Nam vẫn đang tăng trưởng dương cùng dòng vốn kiều hối là những nguồn cung USD trên thị trường.

Bên cạnh đó, dự trữ ngoại hối Việt Nam trong giai đoạn hiện tại khá tốt, là một trong những yếu tố mà có thể sẽ giúp cho tỷ giá USD/VND có thể tiếp tục giữ ổn định trong năm nay, mặc dù có thể sẽ vẫn mất giá nhẹ.

Trên bình diện quốc tế, theo quan sát của ông Sơn thời gian vừa qua, rất nhiều cái đồng tiền trong khu vực Châu Á, ví dụ như là đồng KRW của Hàn Quốc, đồng Yên của Nhật thậm chí EUR, GBP cũng đang mất giá trở lại so với USD, thậm chí đồng tiền nhiều quốc gia mất giá rất sâu. Đồng nội tệ của Việt Nam giữ được ở mức giảm giá nhẹ đã là một thành công trong năm nay.

Điều gì xảy ra khi VND mất giá trên 3%?

Đánh giá về tác động, theo ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược thị trường CTCP Chứng khoán VPBankS cho rằng, nếu tỷ giá USD/VND có thể giữ tương đối ổn định, tăng dưới 2% sẽ không tác động quá nhiều, đồng thời hỗ trợ cho xuất khẩu, nhất là trong bối cảnh nhiều đồng tiền mất giá sâu.

Tuy nhiên, nếu mức biến động của tỷ giá trên 3%, theo chuyên gia này sẽ tác động đối với nền kinh tế khi mà các doanh nghiệp xuất khẩu và nhập khẩu gặp bất lợi hơn về mặt chênh lệch tỷ giá và có thể sẽ bị hạch toán lỗ do chênh lệch tỷ giá.

Ngoài ra, khi mà tỷ giá biến động sẽ ngay lập tức ảnh hưởng đến dòng vốn ngoại đang giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam, có thể sẽ làm cho nhà đầu tư nước ngoài rút bớt vốn khi tỷ giá biến động mạnh.