Thực trạng trên đang xảy ra khá nhiều tại một số quận huyện của TPHCM. Theo đó, vào tháng 4/2019, UBND phường Linh Trung (quận Thủ Đức) đã phát văn bản "về việc mua bán đất nền có dấu hiệu lừa đảo tại tổ 5, khu phố 6".
Vị trí dự án được các đối tượng vẽ ra, rao bán là khu đất trống nằm ngay trong khu quy hoạch của Đại học Quốc gia TPHCM, đang chờ thực hiện chính sách đền bù, giải tỏa.
Sự việc tương tự cũng xảy ra tại một khu đất 4.000m2 quy hoạch là công viên cây xanh, thể dục thể thao nằm trong hẻm 38 Nguyễn Sơn, phường Phú Thọ Hòa (quận Tân Phú), mà UBND phường cũng đã lên tiếng cảnh báo.
Sự bùng phát "dự án ma" diễn ra rầm rộ ở các huyện ngoại thành, như UBND huyện Hóc Môn đã tiếp nhận hơn 100 đơn trình báo của người dân; Công an xã Đông Thạnh và Nhị Bình phải làm hàng chục biển hiệu cảnh báo "dự án ma" cắm trên những khu đất bị rao bán.
Đặc biệt tại huyện Bình Chánh, ông Nguyễn Văn Tài, Phó Chủ tịch UBND huyện, cho biết phải cắm 500 biển báo khắp các xã để cảnh báo người dân, vì không có dự án nào như đang rao bán trên mạng internet.
Mới đây, qua kiểm tra, UBND Q.Bình Tân đã đưa ra cảnh báo mới người dân, hiện trên địa bàn có 9 khu đất qua thông tin quảng cáo là dự án đất nền, nhà ở nhưng thực chất không có pháp lý và đang có dấu hiệu phân lô trái phép bán lại cho người dân.
Theo thông tin phát đi, hiện các dự án này đang đăng thông tin quảng cáo trên các trang mạng xã hội internet. Một số đối tượng còn công khai giới thiệu, quảng cáo, rao bán đất phân lô thông qua các dịch môi giới BĐS. Hình thức mua bán là lập vi bằng, hợp đồng góp vốn.
Các đối tượng này còn hứa hẹn nếu đặt tiền cọc từ 50 - 400 triệu đồng thì trong khoảng thời gian từ 6 - 12 tháng sẽ có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để xây dựng nhà ở.
Các dự án "ma" này gồm: Khu đất thuộc thửa 517 (thửa 42, 43 cũ) tờ bản đồ số 21 (gần hẻm 480 đường Mã Lò, phường Bình Hưng Hòa A) hiện do Công ty TNHH phát triển nhà ở Nablaland rao bán. Khu đất thuộc các thửa 66, 68, 69, 70, 71, một phần thửa 141, 140, 474 thuộc tờ bản đồ số 1 và thửa 433, 434 thuộc tờ bản đồ số 2 (mặt tiền đường số 7, phường Bình Hưng Hòa B) hiện do Công ty Hoàng Kim Land rao bán.
Khu đất tại hẻm 428 Quốc lộ 1A, khu phố 3, P.Bình Hưng Hòa B. Khu đất thuộc các thửa 316, 317, 455, tờ bản đồ số 152 (số 177 đường Liên khu 5-6, đối khu phố 8, phường Bình Hưng Hòa B) hiện do Công ty Đất Vàng Hoàng Gia và Công ty Angel Lina rao bán theo hình thức góp vốn. Khu đất thuộc các thửa 534, 546, 548 tờ bản đồ số 1 và thửa 119 tờ bản đồ 2 (hẻm 131/6/1 đường Tây Lân, phường Tân Tạo), hiện do Công ty Angel Lina rao bán theo hình thức góp vốn.
Khu đất thuộc các thửa 149, 150, 151, 153, 155, 156, 157, 158, 162, 163, 218 tờ bản đồ số 1 và thửa 524 tờ bản đồ số 2 (chân cầu Tân Tạo, phường Tân Tạo) hiện do Công ty Bất Động Sản Anh Kiệt rao bán. Khu đất thuộc thửa 501, 540 tờ bản đồ số 47 (mặt tiền đường Hương Lộ 2, phường Bình Trị Đông A) hiện nay Công ty phát triển nhà ở Nablaland rao bán.
Khu đất thuộc thửa 162, 167, 168, 185, 541, 542 tờ bản đồ số 39 (hẻm 26/19 đường Lâm Hoành, phường An Lạc) hiện do Công ty cổ phần Tư vấn Đầu tư Angel Lina rao bán theo hình thức góp vốn. Khu đất thuộc các thửa 853, 318, 319, 307, 310, 313, 317 tờ bản đồ số 8 (ngã tư đường Trần Văn Giàu và đường Võ Trần Chí, phường Tân Tạo A) hiện do Công ty TNHH MTV Kinh doanh nhà Năm Tài rao bán.
Theo UBND Q.Bình Tân, các khu đất trên hiện đang quy hoạch đất cây xanh, giáo dục, công trình công cộng… không được phép phân lô, tách thửa. Không đảm bảo về cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, không tiếp giáp đường giao thông…
Từ đầu năm 2019, trên các tuyến đường của TPHCM liên tục xuất hiện những tờ rơi quảng cáo về Dự án Venica Garden. Trên các trang quảng cáo mua bán nhà đất cũng liên tục xuất hiện thông tin chào bán dự án này với nội dung: Dự án Venica Garden có tổng diện tích khoảng 10.000 m2, với 118 nền, giá chỉ 2,8 tỷ đồng/nền. Diện tích các lô đất từ 50 - 75 m2. Khách hàng mua đặt cọc ngay 100 triệu đồng, 7 ngày sau thanh toán tiếp 30%, sau đó tiếp tục thanh toán số tiền còn lại.
Dự án "ma" này cũng đưa ra nhiều chương trình khuyến mại và quảng cáo "có cánh" như: Dự án nằm cạnh sông và các dự án tỷ đô; quà tặng lên đến 10 chỉ vàng cho mỗi khách chỉ trong 1 đợt; cam kết mua lại lợi nhuận 10% trong 6 tháng... Theo các thông tin giới thiệu trên mạng, Dự án do Công ty Kim Tây Nam làm chủ đầu tư.
Tuy nhiên, ngày 2/5, ông Trần Nguyễn Hoàng, Chủ tịch UBND phường Phú Thuận. quận 7 đã ký Văn bản số 586/TB-UBND, khẳng định trên địa bàn phường không có dự án nào mang tên khu dân cư Venica Garden.
Nói về tình trạng ngày một xuất hiện nhiều dự án ma như trên, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM, cho rằng dẫn đến tình trạng trên, có thể nêu một số nguyên nhân: nhu cầu chính đáng và tâm lý muốn được sở hữu nhà, đất của người dân; tâm lý hám lợi của nhà đầu tư, sẵn sàng chấp nhận mua đất chưa có pháp lý với hy vọng sau này sẽ hợp thức hóa bằng cách nào đó.
Về phía chính quyền, đầu tiên, với trách nhiệm quản lý thị trường bất động sản, Sở Xây dựng TPHCM đã không theo kịp diễn biến thực tế; kế đó, có hay không sự tác động của các đầu nậu đối với cán bộ cấp cơ sở trong việc phân lô bán nền trái phép?
Đặc biệt, mô hình quản lý của các huyện có tốc độ đô thị hóa nhanh như Bình Chánh, Hóc Môn không còn phù hợp, vì dân số tăng cơ học quá nhanh, kéo theo nhu cầu an cư quá lớn đã đẻ ra nhiều hệ lụy, trong khi bộ máy quản lý chỉ là cấp huyện.
Về mặt pháp luật, các quy định chồng chéo lẫn nhau hoặc không khả thi, dẫn tới sự phát triển đô thị lệch lạc, khó kiểm soát. Chẳng hạn, Nghị định 01 hướng dẫn Luật Đất đai cho phép tách thửa mọi loại đất, trong khi luật chỉ cho phép tách thửa đất ở nông thôn và đất ở đô thị.
Ngoài việc phải khắc phục các yếu kém đã nêu, các cơ quan chức năng của TPHCM phải công khai về quy hoạch, về chương trình phát triển đô thị, các dự án phát triển đô thị, kể cả chỉ số về giá của thị trường bất động sản cũng công khai (các nước đã làm được việc này).
Chính quyền thành phố cũng phải trả lời dứt khoát đối với thông tin râm ran trong dư luận lâu nay (dẫn tới sốt đất) là Bình Chánh, Hóc Môn có lên quận được hay không? Việc công khai thông tin tối đa sẽ góp phần làm minh bạch thị trường, giảm thiểu những hậu quả đáng tiếc.
Để dập những "dự án ma", cơ quan quản lý nhà nước phải kiên quyết xử lý, kể cả hình sự, những hành vi sai phạm pháp luật, nhằm cảnh tỉnh người cố tình làm sai, lập lại trật tự cho thị trường bất động sản nói riêng cũng như an ninh trật tự xã hội nói chung.