Ukraine - cái nôi sản xuất dây điện cho ô tô
Bên trong mỗi chiếc xe ô tô có rất nhiều dây điện với tổng ước tính dài gần 5km. Các dây điện có tác dụng hướng dẫn, từ việc lái bánh xe đến việc mở khởi động. Không thể chế tạo xe nếu không có thứ linh kiện này vì mỗi mẫu xe có một loại dây riêng.
Ukraine sản xuất khoảng 1/5 lượng dây điện được dùng trong ô tô cho châu Âu.
Trong khi đó, Financial Times dẫn nguồn từ AutoAnalysis cho biết, Ukraine sản xuất khoảng 1/5 lượng dây điện được dùng trong ô tô cho châu Âu. Và hai hãng BMW và Volkswagen đều buộc phải ngừng sản xuất trên khắp châu Âu sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở Ukraine vì các nhà máy sản xuất dây điện ở Ukraine phải đóng cửa.
Thị trường xe hơi non trẻ của Ukraine, nơi có gần 40 nhà máy sản xuất linh kiện, mất đi cơ hội khi các nhà sản xuất ô tô di dời địa điểm sản xuất hoặc tìm thiết bị mới để sản xuất các bộ phận này.
Ông Alexandre Marian, Giám đốc điều hành tại công ty tư vấn AlixPartners ở Paris, Pháp cho biết: "Khó khăn với dây điện ô tô nằm ở chỗ chúng là thứ cơ bản phải có. Bạn không thể bắt đầu lắp ráp ngay cả một chiếc xe chưa hoàn thiện mà không cần dây điện. So với các thành phần khác có thể được sản xuất rất dễ dàng ở một nơi khác, dây điện được đặt làm riêng. Mỗi thiết kế ô tô đều có quy trình riêng của từng chiếc, được mài dũa đến từng milimet".
Giám đốc điều hành Volkswagen, ông Herbert Diess cho biết: "Trong trường hợp của chúng tôi, vì sản phẩm nằm ở phân khúc cao cấp nên hầu hết các loại dây điện mà chúng tôi lắp trên ô tô đều chỉ dành riêng cho xe cơ giới. Vì vậy, đó là mối quan hệ 1-1".
"Đương nhiên, chúng tôi sẽ phải đánh giá xem liệu như thế nào và khi nào có thể quay trở lại Ukraine".
Chuyển dịch sản xuất là một vấn đề đau đầu về mặt hậu cần đối với ngành ô tô, vốn đang vất vả vì giá kim loại và năng lượng tăng chóng mặt, chuỗi cung ứng bị gián đoạn do đại dịch, cũng như tình trạng thiếu thiết bị bán dẫn.
Ông Herbert Diess khẳng định: "Hiện tại, chúng tôi đang... cố gắng khai thác tối đa loại dây điện ở Ukraine, nhưng cùng với đó đang tìm kiếm nguồn cung phù hợp từ khi xung đột bắt đầu".
Tìm kiếm nguồn thay thế như thế nào?
Theo ước tính của ngành ô tô, thiết bị mới cần thiết phục vụ sản xuất dây điện có giá từ 100.000 - khoảng 2 triệu bảng và sẽ phải mất thời gian từ 3-6 tháng. Một số khách hàng thậm chí đã được thông báo nguồn hàng sẽ chậm trễ trong 3 tháng, mặc dù các nhà máy mới đã được mở để sản xuất các bộ phận này.
BMW cho biết: "Chúng tôi đang làm việc với các nhà cung cấp bị ảnh hưởng bởi giao tranh Ukraine để tìm ra các giải pháp chung và hỗ trợ họ sử dụng các phương pháp này, bất kể việc duy trì nguồn cung ở Ukraine như thế nào hay tìm kiếm các điểm thay thế".
BMW hiện đang đàm phán tích cực để tìm nhà cung cấp phụ tùng mới. Thương hiệu cao cấp của Volkswagen là Audi cho biết họ đang tìm cách chuyển địa điểm sản xuất dây điện ở Ukraine sang các nhà máy khác hoặc tìm nhà cung cấp thay thế ở Đông Âu, Bắc Phi, Mexico và có thể là Trung Quốc.
Tin vui là một số nhà cung cấp ở Ukraine đã bắt đầu khởi động lại các hoạt động để sản xuất.
Hôm 15/3, Volkswagen cho biết 9 trong số 11 nhà cung cấp của họ đã chạy đua sản xuất trở lại, mặc dù năng lực đang giảm dần.
Nảy sinh vấn đề chuyển hàng
Một vấn đề lớn là vận chuyển và giao hàng như thế nào trong thời chiến ở Ukraine.
Thực tế là Ukraine đang thiếu hụt đáng kể tài xế xe tải, chủ yếu là nam giới và những quy định cấm rời đi do lệnh tổng động viên.
Vì việc lắp ráp dây điện đòi hỏi sự khéo léo cao độ nên hầu hết nhân công là phụ nữ.
Một số nhà máy đã mời gọi những người đã nghỉ hưu trở lại làm việc, theo một nhân viên tại Ukraine. Một số doanh nghiệp vận tải đường bộ bên ngoài Ukraine cũng rất do dự trong việc nhận vận chuyển phụ tùng ô tô qua biên giới vì lo lắng về tình hình.
Joseph Massaro, Giám đốc tài chính của Aptiv, một nhà cung cấp phụ tùng xe cơ giới, cho biết: công ty đã bắt đầu chuyển các thiết bị phụ tùng đến các cơ sở Aptiv hiện có ở Ba Lan, Romania và Serbia. Việc chuyển hàng là do Volkswagen hỗ trợ.
Mặc dù vậy, tại các nhà máy ở Ukraine, các nhân viên hầu như không bị ảnh hưởng bởi cuộc xung đột. Vì việc lắp ráp dây điện đòi hỏi sự khéo léo cao độ nên hầu hết công nhân trong đơn vị sản xuất có xu hướng là phụ nữ.
Và nhiều người trong số họ vẫn cố gắng đi làm nếu được bảo đảm an ninh. "Thật đáng kinh ngạc khi mọi người nhiệt tình và mong muốn hỗ trợ công ty", một giám sát viên của một công ty cho biết.
Tuy nhiên, đối với Ukraine, nếu các nhà sản xuất dịch chuyển khối lượng việc làm về phía Tây thì ngành công nghiệp của nước này có thể bị ảnh hưởng. Đó thực sự là mối lo lớn khi chiến sự kết thúc.