Văn bản của Bộ Xây dựng cho biết, theo quy định trước đây nhà chung cư phải có thiết kế căn hộ khép kín, có diện tích sàn xây dựng mỗi căn hộ không quá 45m2. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, có nhiều địa phương, doanh nghiệp đã gửi văn bản đến Bộ Xây dựng đề nghị cho phép đầu tư xây dựng nhà ở thương mại với diện tích 30-40m2. Thực tế, nhu cầu về căn hộ có diện tích nhỏ dưới 45m2 để phục vụ đối tượng có thu nhập thấp, độc thân, hộ gia đình trẻ 2-3 người người tại các đô thị lớn, các khu vực phát triển khu công nghiệp là tương đối nhiều và đã được đầu tư xây dựng tại một số địa phương.
Luật nhà ở ban hành năm 2014 (Thay thế Luật Nhà ở ban hành năm 2005) đã bỏ quy định giới hạn diện tích tối là 45m2 đối với căn hộ chung cư thương mại. Trong đó, quy định về tiêu chuẩn đối với căn hộ chung cư thương mại được quy định tại khoản 2 điều 24 như sau: “Đối với căn hộ chung cư thì phải có thiết kế, xây dựng theo kiểu căn hộ khép kín, có diện tích sàn căn hộ theo tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng”.
Tuy nhiên, các quy chuẩn kỹ thuật xây dựng hiện hành chưa có quy định giới hạn diện tích đối với căn hộ chung cư. Hiện nay, Bộ Xây dựng đang nghiên cứu, chuẩn bị ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chung cư, trong đó sẽ có quy định diện tích tối thiểu đối với căn hộ chung cư thương mại.
Từ các căn cứ nêu trên, Bộ Xây dựng đã có văn bản hướng dẫn, trả lời một số địa phương, doanh nghiệp về quy định diện tích tối thiểu đối với căn hộ chung cư. Theo đó, trong thời gian chờ ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư, đối với căn hộ chung cư thương mại thì có thể áp dụng tạm thời tiêu chuẩn diện tích tối thiểu không nhỏ hơn 25m2 (tương đương quy định hiện hành về diện tích tối thiểu đối với căn hộ chung cư nhà ở xã hội) và bảo đảm thiết kế, xây dựng theo kiểu căn hộ khép kín.
Về nội dung kiến nghị của thành phố Hồ Chí Minh cho rằng căn hộ nhỏ (dưới 45m2/căn hộ) sẽ làm gia tăng dân số, tăng áp lực về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, phá vỡ quy hoạch được duyệt. Bộ Xây dựng nhận thấy công tác quản lý quy hoạch, quản lý trật tự, mỹ quan đô thị không chỉ phụ thuộc vào quy định tiêu chuẩn diện tích tối thiểu căn hộ chung cư mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Đối với các dự án nhà ở thì việc xác định các chỉ tiêu quy hoạch để kiểm soát dân số, mật độ xây dựng, chiều cao công trình được thực hiện theo pháp luật về quy hoạch, Quy chuẩn Quốc gia về Quy hoạch Xây dựng và quy hoạch chi tiết của dự án do cơ quan thẩm quyền phê duyệt.
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy nhiều nước trên thế giới đều cho phép xây dựng căn hộ có diện tích nhỏ (Hàn Quốc 14m2, Pháp 15m2, Thái Lan 15-20m2). Tuy nhiên các quốc gia này vẫn thực hiện tốt việc quản lý dân số, quản lý quy hoạch kiến trúc và bảo đảm điều kiện hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội tại các đô thị.
Bộ Xây dựng cũng cho biết trong trường hợp cần kiểm soát, quản lý quy hoạch và dân số đô thị theo điều kiện đặc của của địa phương trong khi Quy chuẩn Kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư chưa được ban hành thì UBND TPHCM có thể nghiên cứu ban hành quy định về diện tích tối thiểu căn hộ chung cư thương mại để áp dụng trên địa bàn.
Tuy nhiên, việc ban hành tiêu chuẩn diện tích tối hiểu đối với căn hộ thương mại cần kết hợp tạo điêu kiện cho doanh nghiệp và cá nhân xây dựng nhà ở với giá thành phù hợp, đáp ứng nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp, công nhân lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn.
Bộ Xây dựng cũng đề nghị thành phố nghiên cứu theo hướng không bắt buộc tất cả các dự án phải áp dụng tiêu chuẩn diện tích căn hộ thương mại tối thiểu 45m2 mà có thể cho phép xây dựng một tỷ lệ nhất định (20-25% số căn hộ chung cư có diện tích nhỏ 25m2-45m2 đối với các dự án nhà ở khu vực trung tâm, mật độ dân cư cao, điều kiện hạ tầng kỹ thuật không thuận lợi. Đối với các khu vực ngoài trung tâm địa bàn có nhiều công nhân lao động thì có thể cho phép áp dụng tỷ lệ căn hộ có diện tích nhỏ cao hơn.
Bộ Xây dựng nêu rõ: “Đây là ý kiến của Bộ Xây dựng đối với kiến nghị của UBND TPHCM về quy định diện tích tối thiểu căn hộ chung cư. Đề nghị UBND TPHCM nghiên cứu thực hiện".