Trong 2 tháng đầu năm 2019, câu chuyện nâng hạng thị trường và sự tham gia mạnh mẽ của dòng tiền ngoại thông qua các quỹ ETF đã tạo đà cho nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn tăng điểm mạnh. Theo đó, VN-Index đã ghi nhận mức tăng gần 9%, đi cùng với sự cải thiện thanh khoản đáng kể. Cộng hưởng với thông điệp mạnh mẽ của Chính phủ về mở rộng tín dụng và tập trung giảm lãi suất cho các lĩnh vực ưu tiên đã góp phần lan tỏa đà tăng sang nhóm cổ phiếu vốn hóa trung bình – thấp, ghi nhận tại Báo cáo chiến lược tháng 3/2019 vừa công bố của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC).
Bứt phá mạnh mẽ trong tháng 2
Đặc biệt, sau Tết Nguyên Đán, tâm lý hứng khởi của thị trường được hỗ trợ bởi hoạt động đẩy mạnh mua ròng của khối ngoại đã khiến thanh khoản tăng vọt (Hình 8). VN-Index tăng 6% và tiệm cận ngưỡng 1.000 điểm trước khi quay đầu giảm điểm. Sự điều chỉnh này theo chúng tôi chủ yếu đến từ áp lực chốt lời sau chuỗi tăng nóng trước đó và hoạt động cơ cấu danh mục định kỳ của quỹ iShares MSCI Frontier 100 ETF.
Động thái mua mạnh của khối ngoại (mà chủ yếu ở các cổ phiếu vốn hóa lớn) khiến thị trường có sự phân hóa. Giai đoạn cuối tháng 2 là những ngày giao dịch "xanh vỏ đỏ lòng" khi chỉ có các cổ phiếu trụ thay phiên "kéo" chỉ số. Dù vậy, giai đoạn đầu tháng vẫn ghi nhận dòng tiên lan tỏa khá tốt sang nhóm vốn hóa vừa. VN30-Index và VNMid-Index tăng lần lượt 4,5% và 7,3%, trong khi VNSmall-Index chỉ tăng 2,6% trong tháng 2. Độ rộng thị trường khá tích cực, hơn một nửa số mã tăng nhẹ (<10%). Chỉ có 39 mã giảm sâu hơn 10% - con số tích cực nhất trong 1 năm qua.
Biến động các chỉ số VN30, VNMID, VNSML từ đầu năm
Được biết, sau năm 2018 chứng kiến chuỗi rút vốn ồ ạt khỏi các thị trường mới nổi, dòng vốn ngoại đã quay trở lại từ đầu năm 2019 và là nguyên nhân chính cho diễn biến tích cực của các thị trường này, VDSC khẳng định.
Điều đó thể hiện qua sự tương quan chặt chẽ giữa 2 chỉ số Bloomberg Emerging Market Capital Fund Flow Proxy Index và MSCI Emerging Market Index. So với các thị trường mới nổi, TTCK Việt Nam có mức phục hồi chậm hơn trong tháng 1, trước khi dòng vốn mới từ các quỹ ETF giúp tạo ra chuỗi hồi phục mạnh mẽ trong tháng 2. Khối ngoại mua ròng 2.115 tỷ đồng trong tháng 2, tập trung vào MSN (1.757 tỷ), HPG (636 tỷ), CCQ VFMVN30 (531 tỷ) và VCB (414 tỷ). Chiều ngược lại, cổ phiếu VGC bị bán ròng mạnh nhất (936 tỷ) ngay trước thềm thoái vốn nhà nước.
Không nên mua đuổi trong tháng 3
Bước sang tháng 3, với lịch trình nhiều thông tin quan trọng như 2 quỹ ETF cơ cấu danh mục, họp chính sách FOMC, Brexit, đàm phán thương mại tiếp tục diễn ra thì thị trường rất khó tăng nhanh và mạnh, mà thiên về trạng thái tích lũy. VDSC cho rằng trạng thái này là cần thiết để giúp thị trường cân bằng và đi xa hơn, đặc biệt khi mà VN-Index đang đối diện ngưỡng kháng cực 1000-1025 điểm.
Trong đó, điểm cần lưu ý theo VDSC, góp phần vào đà tăng mạnh của chỉ số trong 2 tháng đầu năm là sự tham gia tích cực của dòng tiền "nóng" từ bên ngoài, cùng với câu chuyện thăng hạng thị trường đã được lặp lại trong nhiều năm qua. Cho đến khi dòng tiền ngoại trên vẫn ở lại với thị trường thì đơn vị này cho rằng cơ hội đầu tư ngắn hạn vẫn đang hiện hữu, song cơ hội sẽ không chia đều cho tất cả.
Việc mua mới nhóm cổ phiếu có vốn hóa lớn và những cổ phiếu có beta cao sẽ khó giúp nhà đầu tư kiếm được tỷ suất lợi nhuận vừa ý. Chi tiết, đối với nhà đầu tư tìm kiếm cơ hội theo câu chuyện thăng hạng thì cần theo dõi chặt chẽ dòng tiền vào/ra các quỹ ETF trong và ngoài nước. Đồng thời, nhà đầu tư nên giảm dần tỷ lệ sử dụng đòn bẩy và cân nhắc thời điểm hiện thực hóa lợi nhuận (khi có dấu hiệu các quỹ ETF bị rút vốn để bảo toàn thành quả. Đồng thời, việc mua và nắm giữ dài hạn có thể kiên nhẫn để chờ một cơ hội tốt hơn là mua đuổi trong giai đoạn này.
Dòng tiền vào/ra các quỹ ETF theo dõi chỉ số của từng quốc gia (triệu USD)
Nguồn: Bloomberg.
Điểm qua về dòng vốn ngoại, năm 2018 ghi nhận dòng tiền rút khỏi thị trường cổ phiếu châu Á là lớn nhất trong vòng ít nhất bảy năm qua, do lo ngại chiến tranh thương mại và lợi nhuận sụt giảm. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi trong 2 tháng đầu năm 2019. Khối ngoại quay lại mua ròng, với kỳ vọng Fed chậm lại quá trình thắt chặt tiền tệ và các cuộc đàm phán thương mại sẽ nới lỏng tình hình căng thẳng đã diễn ra 2018.
Trên thực tế, đã có những dấu hiệu tốt lên, đơn cử phái đoàn Mỹ tới Bắc Kinh tham dự cuộc đàm phán tháng trước được dẫn đầu bời Robert Lighthizer, một thành viên kỳ cựu. Thị trường kỳ vọng sẽ có những thỏa thuận nhất định đạt được vào tháng 5 tới, VDSC kỳ vọng, trong khi đó Fed cũng cho thấy khả năng chỉ tăng lãi suất thêm 1 lần trong năm nay.