Thành lập năm 2014, quỹ VFMVN30 ETF (Mã chứng khoán: E1VFVN30) là quỹ ETF đầu tiên của Việt Nam do công ty VFM quản lý với số vốn huy động lần đầu là 202 tỷ đồng. Mục tiêu của Quỹ ETF VFMVN30 là mô phỏng gần nhất có thể về biến động (performance) của chỉ số tham chiếu VN30.
Mặc dù có tuổi đời khá non trẻ, nhưng trong những năm gần đây VFMVN30 ETF đã thu hút dòng vốn khá mạnh, đặc biệt trong giai đoạn đầu năm 2018 và đầu năm 2019. Trong năm 2018, VFMVN30 ETF đã phát hành lượng chứng chỉ quỹ trị giá hơn 2.000 tỷ đồng và trong năm 2019 (tính tới ngày 16/12), quỹ tiếp tục phát hành lượng chứng chỉ quỹ trị giá 2.150 tỷ đồng.
Một điểm đáng chú ý, dòng vốn đổ mạnh vào VFMVN30 ETF trong giai đoạn đầu năm 2018 có dấu ấn đến từ nhà đầu tư Hàn Quốc. Trong khi đó, dòng vốn đổ vào trong nửa đầu năm nay có sự đóng góp không nhỏ từ nhà đầu tư Thái Lan.
Tính tới thời điểm 16/12, giá trị danh mục của VFMVN30 ETF đã lên tới gần 6.417 tỷ đồng (276,6 triệu USD) và là quỹ nội lớn nhất thị trường (quỹ cổ phiếu). Thậm chí, quy mô danh mục VFVMVN30 ETF đã chính thức vượt qua quỹ ETF "lão làng" tại thị trường Việt Nam là FTSE Vietnam ETF (274,1 triệu USD).
Việc FTSE Vietnam ETF bị "vượt mặt" bởi dòng tiền đổ vào quỹ trong năm 2019 khá hạn chế. Trong năm 2019, FTSE Vietnam ETF chỉ phát hành ròng lượng chứng chỉ quỹ với giá trị 10,8 triệu USD (250 tỷ đồng), con số này khá khiêm tốn so với VFMVN30 ETF khi có tới 2.150 tỷ đồng đổ vào quỹ.
Không những vậy, VFMVN30 ETF còn là quỹ ETF có quy mô đầu tư cổ phiếu Việt Nam lớn thứ 2 thị trường, chỉ xếp sau VNM ETF với 313,5 triệu USD (quy mô VNM ETF lên tới 441,5 triệu USD, nhưng cổ phiếu Việt Nam chỉ chiếm 71% danh mục).
Với quy mô hàng nghìn tỷ đồng, các đợt cơ cấu danh mục của VFMVN30 ETF đã gây ra không ít xáo trộn cho thị trường. Đây là điều trước đây chúng ta chỉ được chứng kiến trong các đợt cơ cấu danh mục của các quỹ ETF ngoại như VNM ETF, FTSE Vietnam ETF.
Không những vậy, hoạt động phát hành, rút chứng chỉ quỹ của VFMVN30 ETF cũng có ảnh hưởng lớn tới xu hướng thị trường. Có thể thấy, trong giai đoạn đầu năm 2018, dòng vốn đổ mạnh vào VFMVN30 ETF đã góp phần không nhỏ giúp VN-Index vượt đỉnh lịch sử 1.200 điểm, cũng như giúp thị trường hồi phục trong quý 1/2019. Ngược lại, trong giai đoạn giữa năm 2018, VN-Index giảm khá mạnh trong bối cảnh dòng vốn rút khỏi các quỹ ETF, bao gồm VFMVN30 ETF.
Tại ngày 16/12, giá trị NAV/shares của VFMVN30 ETF đạt 14.574,99 đồng/ccq, tăng 2,16% so với đầu năm. Trên thị trường, chứng chỉ E1VFVN30 kết phiên giao dịch 16/12 tại mức giá 14.560 đồng/ccq, tương ứng tỷ lệ discount 0,1%.
Quỹ hoán đổi danh mục (Exchange-Traded Fund), gọi tắt là quỹ ETF, là quỹ được hình thành từ việc hoán đổi danh mục chứng khoán cơ cấu lấy chứng chỉ quỹ. Chứng chỉ quỹ ETF sẽ được giao dịch trên thị trường như một chứng chỉ quỹ đóng thông thường, ngoài ra được giao dịch trực tiếp với công ty quản lý quỹ thông qua phương thức giao dịch hoán đổi từ thành viên lập quỹ.
Ngoài VFMVN30 ETF, còn một quỹ ETF nội khác đang hoạt động là SSIAM VNX50 (Mã FUESSV50) do SSIAM quản lý.
Trong thời gian tới, dự kiến sẽ có thêm nhiều quỹ ETF ra đời dựa trên các bộ chỉ số mới được HoSE công bố như VN Diamond, VNFin Lead và VNFin Select Index.