Vì sao VND bất ngờ giảm giá và sẽ như thế nào trong thời gian tới?

Báo cáo mới đây của chứng khoán Bảo Việt BVSC nhận định, việc USD Index tăng mạnh trên thị trường thế giới và NHNN điều chỉnh một loạt lãi suất điều hành đã khiến VND yếu đi trong tuần qua. Áp lực rút vốn của nhà đầu tư nước ngoài cả trên thị trường cổ phiếu và trái phiếu kể từ sau Tết Nguyên Đán đến nay ước tính khoảng 500 triệu USD cũng gây áp lực lên tỷ giá. Tuy vậy, ở chiều ngược lại, Việt Nam vẫn duy trì được trạng thái xuất siêu 2,7 tỷ USD tính đến ngày 15/03 và vốn FDI thực hiện 2 tháng đầu năm đạt trên 2 tỷ USD. Do vậy, cán cân cung-cầu USD thực tế hiện vẫn đang nghiêng về phía cung nên có cơ sở để kỳ vọng VND sẽ không giảm giá quá mạnh trong thời gian tới. 

BVSC dự báo mức mức mất giá của VND trong năm 2020 sẽ khoảng 2-3%. Trong những phiên tăng đột biến, NHNN có thể sẽ tăng cường bán ngoại tệ ra can thiệp. Điều này cũng tạo thế can thiệp hai chiều, giúp Việt Nam có thêm giải trình với Mỹ trong kỳ đánh giá danh sách các nước thao túng tiền tệ tiếp theo.

Trong khi đó, MBS cũng cho rằng VND đã chịu áp lực bởi cả bên ngoài và bên trong. Đối với tác động từ đồng USD mạnh, MBS kỳ vọng áp lực tăng giá USD trên thị trường tài chính toàn cầu có thể duy trì trong 1 tháng tới song sẽ giảm trong các tháng cuối năm 2020 khi NHTW Mỹ duy trì một chính sách tiền tệ siêu nới lỏng để hỗ trợ nền kinh tế và các NĐT sẽ tích cực mua vào các tài sản tài chính, giảm nắm giữ USD khi nền kinh tế có dấu hiệu phục hồi sau dịch bệnh Covid 19.

Việc các NHTM hạ mặt bằng lãi suất huy động đã góp phần làm giảm mức hấp dẫn của việc nắm giữ VND do đó làm tăng kỳ vọng hạ giá của VND trong thời gian tới mặc dù mức độ hạ lãi suất huy động không cao.

Trong thời gian trước, mặt bằng lãi suất huy động tại Việt Nam luôn ở mức cao hơn nhiều so với Mỹ do Việt Nam là quốc gia đang phát triển có nhu cầu vốn đầu tư cao hơn Mỹ (xét trên phương diện tỷ lệ vốn đầu tư/GDP).Mức độ chênh lệch thường từ 5- 6% trong các năm trở lại đây cũng góp phần làm VND trở nên hấp dẫn hơn và hỗ trợ ổn định tỷ giá VND/USD.

Với việc thị trường kỳ vọng mặt bằng lãi suất của Việt Nam hạ trong thời gian tới thì sức ép lên tỷ giá VND/USD vẫn còn. Sức ép lên VND từ khía cạnh này sẽ giảm trong thời gian tới khi NHTW Mỹ FED áp dụng biện pháp bơm tiền mạnh tay với các gói mua trái phiếu với khối lượng không giới hạn đẩy mặt bằng lãi suất tham chiếu của Mỹ xuống mức gần không và sẽ khiến lãi suất huy động tại Mỹ giảm mạnh.

Không những vậy, lạm phát cũng đang gây một số áp lực cho tỷ giá. Lạm phát của Việt Nam và Mỹ luôn có chênh lệch trong các năm qua và phần lớn thời điểm lạm phát của Việt Nam cao hơn lạm phát tại Mỹ.

Chênh lệch lạm phát giữa Việt Nam và Mỹ trong các năm trước giao động trong khoảng - 0,6% đến 2,9%. Chênh lệch lạm phát thấp khiến áp lực mất giá của VND so với USD đã giảm đi đáng kể và từ năm 2014 đến đầu năm 2020.

Chênh lệch lạm phát của Mỹ và Việt Nam thời điểm hiện tại đã tăng lên khá cao (2,3% so với 5,4%) với mức chênh lệch là 3,1%. Mức chênh lệch cao này đang tạo nên kỳ vọng giảm giá của VND mạnh hơn so với bình thường, khiến áp lực lên tỷ giá VND/USD tăng lên.

Trong tháng 3 và tháng 4 tới dự kiến lạm phát tại Việt Nam sẽ suy giảm khi nhiều nhóm hàng hóa sẽ giảm giá bao gồm xăng dầu (giảm do giá thế giới giảm), thực phẩm giảm giá (do nguồn cung thịt lợn phục hồi trở lại), dịch vụ vui chơi ăn uống ngoài gia đình (do sức cầu thấp) do đó mức chênh lệch lạm phát giữa Việt Nam và Mỹ dự kiến sẽ thu hẹp qua đó làm giảm áp lực lên VND.

Mặc dù yếu tố áp lực lạm phát vẫn còn song MBS đánh giá mức lạm phát tại Việt Nam hoàn toàn có khả năng giảm về mức dưới 3,5% trong năm 2020. Dự kiến mức chênh lệch lạm phát giữa Việt Nam và Mỹ cuối năm 2020 sẽ giao động quanh mức 2%. Do đó dựa trên lý thuyết ngang giá sức mua có thể dự đoán, VND sẽ chỉ mất giá khoảng 2%/năm so với đầu năm.

Về phía cung cầu USD, MBS đánh giá nguồn cung USD của Việt Nam trong năm 2020 vẫn sẽ khá dồi dào đảm bảo đủ nhu cầu của nền kinh tế do đó tỷ giá VND/USD sẽ không sức ép dài hạn từ yếu tố này.

Dự trữ ngoại hối đã tăng đáng kể vào cuối 2019 khi NHNN tiếp tục mua vào USD khi nguồn ngoại tệ dồi dào. Hiện tại, dự trữ ngoại hối ước đạt 79 tỷ USD đã đạt gần 4 tháng nhập khẩu và cao hơn đáng kể so với mức nợ ngoại tệ ngắn hạn của nền kinh tế là 21,9 tỷ USD do đó hỗ trợ mạnh mẽ cho sự ổn định tỷ giá VND/USD trong tương lai.