Tại cuộc họp báo định kỳ của UBND TP HCM tổ chức ngày 29-3, phóng viên các báo liên tục đặt câu hỏi về trách nhiệm của Sở Xây dựng, lực lượng PCCC, địa phương cũng như chủ đầu tư khi để xảy ra vụ cháy thương tâm, gây thiệt hại nghiêm trọng tại chung cư Carina ngày 23-3.
Cửa thoát hiểm đều mở
Là người trả lời đầu tiên, đại tá Nguyễn Văn Băng, Phó Giám đốc Cảnh sát PCCC TP, thông tin lực lượng PCCC nhận tin lúc 1 giờ 27 phút và 7 phút sau đã có mặt để triển khai cứu hộ cứu nạn. Chỉ ra nguyên nhân vụ cháy, đại tá Băng nói: "Thứ nhất là do báo cháy chậm. Hai là hệ thống PCCC thời điểm đó không hoạt động. Ba là trách nhiệm của chủ đầu tư và người dân là đã vô hiệu hóa hệ thống thoát nạn, mở hết cửa thoát hiểm tạo thành luồng khói lan lên các tầng trên".
Ông Băng cũng cho biết từ năm 2012 tới nay đã kiểm tra PCCC tại chung cư Carina 22 lần, trong đó có 4 lần xử lý vi phạm hành chính và phạt 7 lỗi, trong đó có 3 lỗi về hệ thống phóng cháy, 2 lỗi về hệ thống thoát nạn. Gần đây nhất là tháng 12-2017, cán bộ kiểm tra xác nhận có 2 máy bơm không hoạt động. Ông Băng cũng cho hay hiện TP có 7 chung cư chưa bảo đảm PCCC nhưng vẫn cho người dân vào ở. Trong khi đó, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP - ông Nguyễn Bá Thành - cho biết theo báo cáo của quận 8, cư dân chung cư Carina đã 2 lần họp nhưng chưa bầu được ban quản trị nên chủ đầu tư thuê quản lý là phù hợp quy định.
Tại cuộc họp báo, đại tá Nguyễn Sĩ Quang, Trưởng Phòng Tham mưu Công an TP, cho biết hiện việc khám nghiệm hiện trường cơ bản đã hoàn tất, nguyên nhân cháy xuất phát từ một xe máy trong tầng hầm, loại trừ khả năng phá hoại. Riêng về trách nhiệm của các cá nhân, tập thể tới đâu và việc cá thể hóa trách nhiệm đối với các hành vi vi phạm thì cần thêm thời gian.
Kể chi tiết diễn biến vụ cháy, đại tá Nguyễn Minh Thông, Phó Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP, khẳng định điểm phát cháy là từ một chiếc xe Attila Victoria của lô số 6, tầng hầm, block A chung cư Carina. Lúc 1 giờ 15 phút xuất hiện tia lửa điện đầu tiên, sau khoảng 8 phút thì lửa bùng lên đến ống thông gió của chung cư, 13 phút 18 giây sau thì hệ thống đèn của tầng hầm tắt.
"Qua hệ thống camera, trong hơn 13 phút này không thấy bóng dáng người nào xuất hiện tại khu vực này. Lực lượng PCCC tại chỗ chúng tôi cũng không thấy xuất hiện. Đây là vấn đề cần phải bàn. Nếu trong hơn 13 phút này mà phát hiện ra thì chỉ cần một bình chữa cháy nhỏ cũng dập tắt được, không xảy ra hậu quả lớn như thế này" - ông Thông nhấn mạnh và nói khi khám nghiệm hiện trường thì thấy các cửa thoát hiểm đều mở. Các cửa này ở dạng tự động, vận hành theo nguyên tắc nếu mở góc nhỏ thì mở xong cửa tự đóng lại, nếu đẩy hết cỡ ra góc 90 độ và cửa áp sát vào tường thì cửa không thể tự đóng lại được nữa.
Ông đưa ra giả thuyết: "Vì sao cửa mở, rất nhiều khả năng, trong đó có khả năng người dân tự mở. Có thể có những gia đình ở lầu thấp dùng thang bộ để khỏi phải trả tiền thang máy. Hay cũng có thể người dân mở để thoáng khí. Nếu các cửa này đều đóng thì dẫu có cháy dưới tầng hầm thì khó ảnh hưởng ở phía trên".
Đại tá Nguyễn Minh Thông khẳng định điểm phát cháy là từ một chiếc xe
Đã khởi tố vụ án
Về dấu hiệu sai phạm, đại tá Thông chỉ ra hệ thống báo cháy tự động có âm thanh không hoạt động, hệ thống phun nước chữa cháy tự động và máy bơm bù áp cũng không hoạt động (phun nước lên tầng cao nhất rồi chảy xuống từng căn nhà). Ngoài ra, theo quy định về PCCC thì trong trường hợp bất khả kháng, những người có trách nhiệm phải báo cháy thủ công như gõ kẻng, dùng loa tay… để báo cho cư dân biết, chủ động việc sơ tán, thoát nạn nhưng cũng không có động thái nào. Chung cư này có bảo vệ trực ở tất cả các điểm, trong đó có điểm trực an ninh về phòng cháy. Tất cả các đầu thu camera đều đưa về một màn hình và theo quy định là phải có người trực ở điểm này.
"Nhưng đau ở chỗ nếu có người trực phát hiện một tia lửa từ đầu thì chắc chắn vụ cháy lớn không xảy ra" - ông Thông nói và cho biết đây là điểm cần làm rõ. Vì có những dấu hiệu sai phạm như trên dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nên ngày 26-3, cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án.
Theo Chánh Văn phòng UBND TP Võ Văn Hoan, TP thống nhất kiến nghị của người dân là thay toàn bộ hệ thống trang thiết bị PCCC; thay ngay hệ thống thang máy đang có quá nhiều trục trặc; bồi thường thiệt hại về người, tài sản, tinh thần; phải tổ chức hội nghị chung cư, bầu ban quản trị. Chủ đầu tư sẽ phải làm việc này trên cơ sở kết quả xử lý của tòa án.
Chủ đầu tư từ chối làm việc vì lý do sức khỏe
Về trách nhiệm của những đơn vị liên quan, đại tá Nguyễn Minh Thông cho biết chủ đầu tư chung cư Carina là Công ty Hùng Thanh. "Sau khi xảy ra sự việc, cơ quan điều tra làm việc với Giám đốc Công ty Hùng Thanh là ông Nguyễn Văn Tùng nhưng ông Tùng đang nhập viện. Chúng tôi gửi giấy triệu tập nhưng ông không đến làm việc. Sáng nay, công an đã cử người đến tận bệnh viện nhưng ông Tùng từ chối vì lý do sức khỏe nên việc xác định các quan hệ móc nối trên chưa thể thực hiện được". Đại tá Thông nói sự vắng mặt của chủ đầu tư Carina khi không làm việc với cơ quan điều tra sẽ khiến quá trình điều tra kéo dài và khó khăn hơn, tuy nhiên không có chuyện ông Tùng trốn được.
Đại tá Nguyễn Văn Băng bác thông tin 2 cán bộ, chiến sĩ PCCC bị đình chỉ hay kỷ luật như một số báo đưa tin.