Ngân hàng Thế giới (WB) đã đưa ra nhận định trên trong bản cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 5/2022.
Theo đó, xu hướng giảm số ca nhiễm mới và số ca tử vong liên quan đến COVID-19 đã giúp người dân Việt Nam yên tâm hơn để quay lại với các hoạt động kinh tế và xã hội. Số lượt khách đến nhà hàng, trung tâm mua sắm và các điểm bán lẻ, giải trí đã đạt mức như trước COVID-19.
Bên cạnh đó, tăng trưởng doanh thu bán lẻ được nâng từ 10,4% trong tháng 3 lên 12,1% trong tháng 4 (so cùng kỳ năm trước) do nhu cầu trong nước vốn đang được củng cố lại tiếp tục mạnh mẽ hơn nhờ người dân tăng chi tiêu cho 2 kỳ nghỉ lễ dài và du khách quốc tế đã bắt đầu quay lại. Đây là lần đầu tiên tăng trưởng doanh thu bán lẻ quay về sát với tốc độ trước đại dịch.
Sự phục hồi của dịch vụ tiêu dùng được dẫn dắt chủ yếu bởi doanh thu từ dịch vụ lưu trú và ăn uống bùng nổ (tăng đến 14,8% so cùng kỳ năm trước). Khoảng 101.000 lượt khách quốc tế đến Việt Nam trong tháng 4, con số cao nhất trong hai năm qua, nhưng vẫn chưa bằng 10% số lượt khách trước đại dịch.
Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng 9,4% (so cùng kỳ năm trước), tương đương tốc độ tăng trưởng trước đại dịch. Sản xuất sản phẩm may mặc, giày dép, điện tử, thiết bị điện và sản phẩm kim loại là những ngành năng động nhất, ghi nhận tốc độ tăng trưởng hai con số. Tuy nhiên, sản xuất máy móc, thiết bị lại tăng trưởng chậm hơn, với tốc độ giảm từ 26,6% trong tháng ba xuống chỉ còn 5,1% trong tháng 4.
Sự giảm tốc này có liên quan đến gián đoạn chuỗi cung ứng do tình trạng phong tỏa ở Trung Quốc đã dẫn đến nhập khẩu máy móc, thiết bị từ thị trường này giảm mạnh trong 2 tháng qua.
Các chuyên gia WB cho biết do xuất khẩu của Việt Nam phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu từ Trung Quốc nên gián đoạn chuỗi cung ứng kéo dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng tới, với giá dầu tăng cao, kim ngạch nhập khẩu nhiên liệu các loại tăng gần 120% (so cùng kỳ năm trước) và chiếm đến 9,3% tổng kim ngạch nhập khẩu trong tháng 4, gần gấp đôi tỷ lệ cùng kỳ năm trước.
Theo báo cáo của WB, lạm phát chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng từ 2,4% trong tháng 3 lên 2,6% trong tháng 4. So với 1 năm trước, giá xăng dầu cao hơn gần 50%, vì vậy đây tiếp tục là yếu tố đóng góp vào lạm phát lớn nhất thông qua nhóm giao thông.
Giá lương thực, thực phẩm trong tháng 4 tăng 1,1% tương đương với tỷ lệ tăng trong tháng 3. Lạm phát cơ bản, không bao gồm giá lương thực, thực phẩm, năng lượng và các mặt hàng do Nhà nước quản lý giá, cũng tăng từ 1,1% trong tháng 3 lên 1,5% trong tháng 4, tỷ lệ cao nhất kể từ tháng 12/2020. Giá cả gia tăng thể hiện tác động của cả yếu tố cung và yếu tố cầu.
Chuyên gia WB đánh giá, dù nền kinh tế Việt Nam đang lấy được đà phục hồi, nhưng vẫn không chủ quan với lạm phát và các rủi ro trong việc duy trì tăng trưởng xuất khẩu. Việt Nam vẫn nên đa dạng hóa đối tác thương mại để đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu được duy trì.
Ngoài ra, sự bất định liên quan đến căng thẳng giữa Nga - Ukraine khiến nguồn cung và giá cả hàng hóa có thể làm suy yếu sự tăng trưởng kinh tế toàn thế giới; trong đó, khó tránh khỏi những tác động đến nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.
Trong những tháng tới đây, sự gián đoạn về chuỗi cung ứng do tình hình phong tỏa ở Trung Quốc có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu của Việt Nam, các chuyên gia của WB nhận định. Nếu lạm phát còn tiếp diễn trong trung hạn cho phép sự điều chỉnh giá cả, thị trường để khuyến khích đầu tư nhằm tăng năng suất và thúc đẩy tổng cung hàng hóa.